Η φράση του Ιπποκράτη «η τροφή μας είναι το φάρμακό μας και το φάρμακό μας η τροφή μας» είναι ιδιαίτερα επίκαιρη. Τις περασμένες δεκαετίες αποδείχτηκε πως ο τρόπος ζωής, οι στρεσσογόνοι παράγοντες, το κάπνισμα, η έλλειψη άσκησης, η κληρονομικότητα και η πρόληψη αποτελούν θεμελιώδεις λίθους της ευζωίας και της υγείας του ανθρώπου και ότι ανάμεσά τους η σωστή διατροφή κατέχει κυρίαρχο ρόλο.
της Δρ. Ματίνας Χρονοπούλου*
Η κακή διατροφή, δηλαδή η αυξημένη κατανάλωση ανθυγιεινού λίπους, η μειωμένη πρόσληψη φρούτων και λαχανικών και η αυξημένη πρόσληψη επεξεργασμένων υδατανθράκων και αλκοόλ, διαταράσσουν την ισορροπία των βακτηρίων του εντέρου. Η μείωση του αριθμού των ωφέλιμων βακτηρίων στα κόπρανα, μπορεί να επιστρέψει στα βλαβερά βακτηρίδια να εξελιχθούν σε επικίνδυνο εχθρό.
Η έρευνα του νομπελίστα Μέτσνικοφ
Πάντως, η πρώτη επιστημονική σύνδεση της υγείας με την κατανάλωση συγκεκριμένης τροφής προήλθε από τον τιμημένο με το βραβείο Νόμπελ (1908) Ρώσο ζωολόγο και φυσιολόγο ΄Ιλια Μέτσνικοφ.
Στη διάρκεια μελετών του πεπτικού συστήματος, ο Μέτσνικοφ διατύπωσε την άποψη ότι η γήρανση επέρχεται ως αποτέλεσμα της δηλητηρίασης του οργανισμού από συγκεκριμένα βακτήρια της εντερικής χλωρίδας. Προκειμένου να εμποδιστεί η εξάπλωση αυτών των βλαβερών βακτηρίων, ο Μέτσνικοφ, ο οποίος εργαζόταν στο Ινστιτούτο Παστέρ στο Παρίσι, πρότεινε την κατανάλωση ενός είδους γιαουρτιού, που παρασκευαζόταν με τη βοήθεια βακτηρίων, τα οποία παρήγαγαν μεγάλες ποσότητες γαλακτικού οξέος.
Σύμφωνα με τους βιογράφους του, η δίαιτα του Μέτσνικοφ έγινε πολύ δημοφιλής στην εποχή του και, απ’ ότι φαίνεται, δικαίως πλήθος σύγχρονων μελετών έχει καταδείξει την αξία της «καλής» εντερικής χλωρίδας στην υγεία.
Το πεπτικό μας σύστημα περιέχει εκατομμύρια ευεργετικά βακτήρια (συχνά αναφέρονται ως εντερική χλωρίδα) τα οποία βρίσκονται σε ισορροπία μεταξύ τους. Αυτά τα βακτήρια λειτουργούν ως φυσική άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος, το οποίο είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της καλής υγείας και ευεξίας.
Φιλικοί και παθογόνοι μικροοργανισμοί
Η εντερική χλωρίδα συνίσταται από τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς που ανήκουν σε περισσότερα από 400 διαφορετικά είδη. Μπορούμε να τους χωρίσουμε σε «ευεργετικούς» ή «φιλικούς μικροοργανισμούς- χλωρίδα» (όπως τους Lactobacilli, Ebacteria, Bifidobacteria) και τους «μη φιλικούς, παθογόνους μικροοργανισμούς» (όπως τους Pseudomonas aerogenosa, Proteus, Staphylococci, Escherechia Coli, μύκητες). Το συνολικό τους βάρος υπερβαίνει τα 2 κιλά, ενώ το βάρος των βακτηριδίων που αποβάλει κάθε χρόνο ο ενήλικας, είναι περίπου ίσο με το σωματικό του βάρος.
Τους «φιλικούς μικροοργανισμούς» που λαμβάνουμε με την τροφή μας ή ως συμπληρώματα διατροφής, τους ονομάζουμε «προβιοτικά».
Οι συμβιωτικοί μικροοργανισμοί (χλωρίδα) ζουν στο εσωτερικό κάθε ζωικού οργανισμού (στα όργανα που έρχονται σε επαφή με το περιβάλλον, όπως το έντερο, οι βρόγχοι, ο κόλπος, η μήτρα κ.λπ.) συμβιώνουν τέλεια μαζί του όπως και με τους λοιπούς μικροοργανισμούς.
Εμείς τους βοηθάμε να διατραφούν κι αυτοί μας βοηθούν, παράλληλα, στην καλή λειτουργία του εντέρου και των υπολοίπων οργάνων, επιτρέποντάς μας μ’ αυτόν τον τρόπο να διατηρήσουμε την υγεία μας.
Η εντερική χλωρίδα διαφέρει από άτομο σε άτομο (εξαρτάται αν είναι κάποιος φυτοφάγους ή κρεατοφάγος) και μπορεί να αλλάξει εξαιτίας μιας φτωχής δίαιτας που βασίζεται σε λιπαρές τροφές, αλκοόλ, πολύ λίγα φρούτα, λαχανικά ή δημητριακά και σε ακανόνιστα γεύματα.
Παρόλο που τα προβιοτικά βακτήρια αναπαράγονται στον ανθρώπινο οργανισμό, εντούτοις διάφοροι παράγοντες, όπως το στρες, η κακή διατροφή, οι ασθένειες και η αντιβίωση μειώνουν τον αριθμό τους στο ανθρώπινο σώμα. Το αποτέλεσμα είναι να οδηγηθεί ο οργανισμός σε ανισορροπία, να αρχίσει να νιώθει κόπωση, να έχει πεπτικές διαταραχές και τελικά να διαθέτει ένα αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα, που τον κάνει πιο επιρρεπή στις λοιμώξεις.
Τι χρειάζονται τα προβιοτικά
Τα προβιοτικά είναι ζωντανά βακτήρια, κατά βάση βακτήρια του γαλακτικού οξέος, τα οποία θεωρούνται ευεργετικά και ωφέλιμα για την υγεία όλων, κυρίως για την υγεία της εντερικής χλωρίδας.
Τι μας προσφέρουν τα προβιοτικά ως μέρος της υγιούς χλωρίδας του εντέρου;
- Βοηθούν στην παραγωγή Βιταμινών (Β3, Β6, φιλικού οξέως, βιοτίνης κ.α.)
- Παράγουν λακτάση (ένζυμο που χρειάζεται για τη διάσπαση των γαλακτοκομικών προϊόντων στο πεπτικό μας σύστημα).
- Παράγουν αντιβιοτικές ουσίες που μετατρέπουν το Ph σε όξινο, και μας βοηθούν έτσι να ελέγχουμε τους παθογόνους μικροοργανισμούς (μικρόβια) και μύκητες που δεν μπορούν να ζήσουν σε όξινο περιβάλλον.
- Μερικά προβιοτικά της χλωρίδας έχουν αντικαρκινικές ιδιότητες (acidophilus, bifidobactaria). Καταστρέφουν μεταλλαγμένα κύτταρα και αναστέλλουν την ανάπτυξη βακτηριδίων που μετατρέπουν προκαρκινογόνα συστατικά σε καρκινογόνες ουσίες.
- Ρυθμίζουν την κινητικότητα του εντέρου (ρύθμιση αφόδευσης – δυσκοιλιότητας) και την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από τις τροφές.
- Βελτιώνουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος, ειδικά στα βρέφη και τα μικρά παιδιά. (Το μητρικό γάλα περιέχει bifidobacteria και έτσι ο θηλασμός είναι απαραίτητος στα βρέφη).
- Βοηθούν στη μείωση της απορρόφησης λιπαρών ουσιών, μειώνοντας τα επίπεδα τους στο αίμα μας.
- Καταλαμβάνουν την επιφάνεια του εντέρου και των άλλων οργάνων, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει χώρος για τους παθογόνους μικροοργανισμούς να πολλαπλασιασθούν.
- Βελτιώνουν την απορρόφηση των ιχνοστοιχείων. Βοηθούν στην καλύτερη αφομοίωση του ασβεστίου συνεισφέροντας στην υγεία των οστών.
- Δρουν κατά της φλεγμονής ρυθμίζοντας τη δράση των κυτοκίνων. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα προβιοτικά μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ατοπικού εκζέματος και των αλλεργιών στα παιδιά από την κατανάλωση γάλακτος.
- Συντελούν στη μείωση της εμφάνισης καρκίνου του παχέως εντέρου λόγω της ικανότητας τους να συνδέονται με ετεροκυκλικές αμίνες που είναι καρκινογόνες ουσίες. Μερικές μελέτες δείχνουν μικρότερη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του παχέως εντέρου σε άτομα που καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα με ζύμωση όπως το γιαούρτι.
- Κλινικές μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση προϊόντων που έχουν υποστεί ζύμωση συντελεί στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, μείωση της LDL-Χοληστερόλης (κακής), καθώς και του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων (όπως η υπέρταση).
Συμπερασματικά, ο οργανισμός μας χρειάζεται τη σωστή ποσότητα προβιοτικών προκειμένου να εξασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία του. Τα συμπληρώματα διατροφής μπορούν να εξασφαλίσουν την απαραίτητη ποσότητα προβιοτικών, παρόλα αυτά η ωφέλιμη δράση τους σταματά, όταν σταματήσει και η πρόσληψή τους.
Προκειμένου να εξασφαλίσουμε τη σωστή λειτουργία του εντέρου μας, είναι απαραίτητο να καταναλώνουμε άφθονες φυτικές ίνες (όπως φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, όσπρια, ώμους ξηρούς καρπούς και σπόρους σε μικρές ποσότητες), να πίνουμε 6-8 ποτήρια υγρών την ημέρα και να είμαστε δραστήριοι στην καθημερινότητά μας.
- Η Ματίνα Χρονοπούλου σπούδασε Φυσικοπαθητική Θεραπευτική στην Αγγλία και απέκτησε δίπλωμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, Naturopathic Doctor, Dip. Master Ac., TCM στο Βελονισμό και την Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική και διδακτορικό Δίπλωμα
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Ξενίας 18, Πλατεία Μαβίλη, 11528, Αθήνα
Τηλ. 210-6400411
Κιν. 6932-191724
Ε-mail : matinachr@gmail.com
Skype: matina.chronopoulou
https://www.facebook.com/pages/ Ιπποκράτειος-Ιατρική-Εξειδικευμένες-σπουδές/1394065917566567?ref=hl
https://www.facebook.com/pages/ Ρυθμίστε-το-βάρος-σας-με-φυσικό-τρόπο-Θεραπευτική-Διατροφολογία/379175708903076?ref=hl