Υιοθετείστε ένα υγιεινό τρόπο διαβίωσης και μειώστε την πιθανότητα εκδήλωσης της υπέρτασης
Ο όρος υπέρταση αναφέρεται στην καθομιλουμένη και σαν «έχω υψηλή πίεση» ή απλώς «έχω πίεση» και σημαίνει ότι η αρτηριακή πίεση του ατόμου έχει ξεπεράσει κάποια ανώτερα όρια και είναι σταθερά αυξημένη. Τα ανώτερα όρια για να χαρακτηρισθεί κάποιος «υπερτασικός» ήταν πριν μερικές δεκαετίες για την «Συστολική Πίεση (μεγάλη)» 150 mmHg για την «Διαστολική Πίεση (μικρή πίεση της καρδιάς)» 100 mmHg (150/100). Σήμερα όμως, όπως και πολλοί άλλοι δείκτες στην ιατρική, κατέβηκαν στα 140/90 mmHg.
Η υπέρταση είναι φαινόμενο κυρίως των δυτικών, τεχνολογικά ανεπτυγμένων, κοινωνιών, ενώ δεν αποτελεί σημαντικό πρόβλημα στις λιγότερο ανεπτυγμένες κοινωνίες του τρίτου κόσμου. Δηλαδή είναι αποτέλεσμα του τρόπου διαβίωσης του σύγχρονου ανθρώπου: της μείωσης της σωματικής δραστηριότητος, της αλλαγής των εργασιών μας και μετακινήσεων, που όλοι σχεδόν διεκπεραιώνουμε καθιστοί, της αύξησης της κατανάλωσης επιβαρυντικών τοξινών, της αύξησης του stress και του άγχους. Είναι, επομένως, επιτακτική ανάγκη να αναθεωρήσουμε αυτά που μπορούμε, τις διατροφικές μας συνήθειες, την δραστηριότητα μας και πάνω από όλα την νοοτροπία μας.
Σε τι χρησιμεύει η πίεση στα αγγεία μας;
Μπορείτε να φαντασθείτε την καρδιά σαν ένα ωοειδές δοχειάκι από μυϊκό ιστό που συσπάται (φάση συστολής της καρδιακής λειτουργίας) για να εξωθήσει το αίμα μέσα στα αγγεία (αρτηρίες) προς την περιφέρεια σε όλο το σώμα, κουβαλώντας το οξυγόνο και πολλά άλλα διατροφικά στοιχεία απαραίτητα για τη θρέψη των κυττάρων. Και αμέσως μετά χαλαρώνει (φάση διαστολής) για να ξαναγεμίσει με αίμα. Αυτή η διαδικασία επαναλαμβάνεται διαρκώς μέρα και νύχτα, όσο είμαστε στη ζωή.
Για να το πετύχει αυτό η καρδιά και να υπερνικήσει τις αντιστάσεις μέσα στα αγγεία που συνεχώς στενεύουν προς την περιφέρεια πρέπει να στείλει το αίμα με δύναμη, δηλαδή με πίεση. Το αίμα καθώς εξωθείται μέσα στα αγγεία σπρώχνει εσωτερικά τα τοιχώματα και τα διαστέλλει.
Όσο πιο νέοι είμαστε τόσο πιο μαλακά και ελαστικά είναι τα τοιχώματα στα αγγεία, τα οποία υποχωρούν περισσότερο με αποτέλεσμα να μειώνεται ένα μεγάλο μέρος της αρχικής πίεσης. Όσο, όμως, μεγαλώνουμε και τα τοιχώματα στα αγγεία σκληραίνουν (γίνονται περισσότερο ανελαστικά) – σαν «αρτηριοσκλήρυνση» το ξέρουμε – η πίεση στα τοιχώματα που δεν υποχωρούν πια είναι πλέον υψηλότερη. Έτσι δημιουργείται η υπέρταση.
Πώς γίνεται η διάγνωση της Υπέρτασης – Μέτρηση της Πίεσης;
Πολύ απλά μετρώντας την αρτηριακή πίεση με ένα πιεσόμετρο ή σφυγμομανόμετρο. Το πιεσόμετρο αποτελείται από την περιχειρίδα που μπαίνει στον βραχίονα και φουσκώνει συνδεδεμένη με το τμήμα του οργάνου που μετρά την πίεση και αυτό μπορεί να είναι ένας δείκτης μεταλλικός σαν ρολόι με περιστρεφόμενη βελόνα που δείχνει την ένδειξη ή μια στήλη υδραργύρου ή μια οθόνη στα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα. Τα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα είναι πιο δημοφιλή για χρήση στο σπίτι, παρά το γεγονός ότι μερικά δεν είναι απολύτως αξιόπιστα, λόγω της ευκολίας της μέτρησης (δεν φουσκώνεις καν την περιχειρίδα και στο τέλος οι τιμές της πίεσης γράφονται στην οθόνη και διατηρούνται στη μνήμη για μελλοντική σύγκριση). Η αξιοπιστία τους πρέπει να ελέγχεται.
Τα μεταλλικά (που δεν είναι πλέον τόσο δημοφιλή) χρειάζονται να εκπαιδευθεί κάποιο μέλος της οικογένειας και απαιτούν την χρήση ακουστικών, που χρησιμεύουν για να ακούμε τους χτύπους της καρδίας στη βραχιόνιο αρτηρία στην πτυχή του αγκώνα αμέσως κάτω από την περιχειρίδα .
Υπάρχουν και τα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα καρπού και δακτύλου που δεν θεωρούνται αξιόπιστα και απευθύνονται σε άτομα υπερτασικά που ταξιδεύουν συχνά (μικρός όγκος- βάρος).
Η περιχειρίδα φουσκώνει μέχρι να σταματήσει την κυκλοφορία ή μέχρι το 200-220 mmHg και μετά την αφήνουμε να ξεφουσκώσει αργά (περίπου 10 mmHg κάθε 5 δευτερόλεπτα) περιμένοντας να ακούσουμε να περνά το πρώτο σφυγμικό κύμα – «συστολική πίεση», στη συνέχεια περιμένουμε να δούμε τον αριθμό που θα σταματήσουν οι χτύποι που ακούγονται. Αυτή είναι η «διαστολική πίεση».
Μερικές συμβουλές που έχουν σημασία για την σωστή μέτρηση
Αν δεν έχετε πρόβλημα υπέρτασης μπορεί να ελέγχετε την πίεση προληπτικά κάθε έξη μήνες ή μία φορά το χρόνο. Πριν την μέτρηση μείνετε σε καθιστή θέση για περίπου 5 λεπτά. Οι μετρήσεις πρέπει να γίνονται πάντα σε καθιστή θέση. Το μπράτσο να είναι χαλαρά ακουμπισμένο σε σταθερή επιφάνεια (π.χ. τραπέζι). Σε συνθήκες εκνευρισμού, φόβου, πανικού, πόνου ή μεγάλης σωματικής προσπάθειας, η πίεση μπορεί να αυξηθεί πολύ και αυτό που θα δείτε να μην αντιστοιχεί στην πραγματική της τιμή (η κοινώς γνωστή ως νευροπίεση). Επιπλέον, μπορεί να αγχωθείτε με την τιμή που θα δείτε με αποτέλεσμα να την αυξήσετε επιπλέον.
Χαλαρώστε πριν την μέτρηση
Σε μερικά άτομα παρατηρείται το φαινόμενο να έχουν σταθερά αυξημένη πίεση στο ιατρείο (>140/90), ενώ στο σπίτι μετρήσεις από τον ίδιο τον άρρωστο δείχνουν χαμηλή πίεση (< 130/80). Το φαινόμενο αυτό που οφείλεται στο φόβο που προκαλεί η εξέταση του από τον γιατρό, και που είναι γνωστό ως «υπέρταση της λευκής μπλούζας» ή πιο σωστά «μεμονωμένη υπέρταση ιατρείου», μπορεί να διευκρινισθεί με την 24ωρη καταγραφή της πίεσης με ειδική συσκευή που την καταγράφει σε όλες τις ημερήσιες δραστηριότητες του και την νύχτα.
Η περιχειρίδα πρέπει να εφαρμόζει κατευθείαν πάνω στο δέρμα του βραχίονα χωρίς να παρεμβάλλονται τα ρούχα. Αν το μανίκι είναι σφικτό, θα πρέπει να βγει και όχι να σηκωθεί. Τουλάχιστον μισή ώρα πριν από τη μέτρηση της πίεσης, θα πρέπει να αποφεύγετε τον καφέ (αυξάνει την πίεση).
Ο δείκτης στο πιεσόμετρο θα πρέπει να δείχνει ακριβώς το 0 πριν το χρησιμοποιήσετε. Αν όχι να το ρυθμίσετε με τον ρεγουλατόρο που έχει στο πίσω μέρος. Μετρήστε την πίεση ξανά, επαναλαμβάνοντας την μέτρηση σε 1-2 λεπτά. Στη δεύτερη μέτρηση, η πίεση είναι συνήθως χαμηλότερη. Αν υπάρχει μεγάλη διαφορά (πάνω από 10 mmHg) θα πρέπει να γίνεται και τρίτη μέτρηση.
Τις μετρήσεις πρέπει να τις γράφετε για να μπορείτε να τις συγκρίνετε με τις μελλοντικές μετρήσεις και να μπορείτε να ενημερώνετε τον γιατρό σας σωστά. Μην κάνετε αλλαγές στη φαρμακευτική αγωγή (επιπλέον χάπι ή αποφυγή δόσης) με κριτήριο μία αύξηση ή μια χαμηλή μεμονωμένη μέτρηση. Είναι προτιμότερο να το αναφέρετε στον γιατρό σας και να ζητήσετε την γνώμη του αν κάτι έχει αλλάξει. Σε άτομα με ρυθμισμένη πίεση αρκούν 1-2 μετρήσεις την εβδομάδα πριν από τα φάρμακα (αν χορηγούνται).
Φυσιολογικές και παθολογικές τιμές
Η αρτηριακή πίεση καταγράφεται με δύο αριθμούς που αντιστοιχούν: ο πρώτος στη συστολική πίεση (την πίεση κατά την διάρκεια της συστολής της καρδιάς) και ο δεύτερος τη διαστολική πίεση (την πίεση κατά την διαστολή της καρδιάς). Γράφουμε πρώτα τη συστολική και μετά τη διαστολική πίεση, π.χ. 120/80 mmHg. Συνήθως κόβουμε τα μηδενικά και την αναφέρουμε π.χ. ως «δώδεκα με οχτώ» (οι τιμές μέτρησης αναφέρονται σε χιλιοστά στήλης υδραργύρου).
Η ιδανική φυσιολογική αρτηριακή πίεση είναι: 120/80 mmHg (συστολική 120 mmHg ή μικρότερη – διαστολική 80 mmHg ή μικρότερη)
Η φυσιολογική αρτηριακή πίεση: συστολική 120 – 129 // διαστολική 80 – 84 mmHg
Η υψηλή φυσιολογική πίεση (προ-υπέρταση): συστολική 130 – 139 // διαστολική 85 – 89 mmHg
Υπέρταση – στάδιο 1ο: συστολική 140 – 159 // διαστολική 90 – 99 mmHg
Υπέρταση – στάδιο 2ο: συστολική 160 -179 // διαστολική 100 -109 mmHg
Υπέρταση – στάδιο 3ο: συστολική 180 ή μεγαλύτερη // διαστολική 110 ή μεγαλύτερη mmHg
Είναι σημαντικό να διατηρείται η αρτηριακή πίεση σε τιμές μικρότερες του 140 mmHg για τη συστολική και 90 mmHg για τη διαστολική. Όταν συνυπάρχουν άλλες παθήσεις, κυρίως σακχαρώδης διαβήτης ή νεφρική ανεπάρκεια, η πίεση πρέπει να έχει ακόμη χαμηλότερες τιμές (πίεση κάτω από 130/80 mmHg).
Σε ηλικιωμένους ασθενείς, ο στόχος πρέπει να είναι ο ίδιος, όπως και στους νεότερους, δηλαδή 140/90 mmHg. Οι ίδιες τιμές ισχύουν και για τα υπερτασικά άτομα που θα ρυθμίσουν την πίεση τους με φάρμακα.
Στην «προϋπέρταση» υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να εκδηλωθεί υπέρταση στο μέλλον, αν δεν ληφθούν άμεσα τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα, ενώ αν υπάρχουν κι άλλα νοσήματα (όπως διαβήτης ή νεφρική ανεπάρκεια) τότε πιθανόν το άτομο να χρειασθεί αντιυπερτασικά.
Πριν από μερικές δεκαετίες, ήταν φυσιολογικό με την αύξηση της ηλικίας να υπάρχει μία προοδευτική αύξηση των ανωτέρων φυσιολογικών ορίων της πίεσης. Σήμερα κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Τι συμπτώματα προκαλεί η αυξημένη πίεση;
Κατά κανόνα δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα (αντίθετα με ό, τι πιστεύει ο περισσότερος κόσμος). Τα ενοχλήματα, όταν υπάρχουν, οφείλονται στις επιπλοκές της, που συνήθως εμφανίζονται μετά από χρόνια. (στην καρδιά, τον εγκέφαλο και τα νεφρά). Έτσι, η συντριπτική πλειοψηφία των υπερτασικών δεν γνωρίζει ότι έχει υψηλή αρτηριακή πίεση, εκτός αν τη μετρήσει τυχαία. Λόγω του γεγονότος αυτού στην Αμερική τη χαρακτηρίζουν σαν «σιωπηλό δολοφόνο» (silent killer).
Τα συμπτώματα που νοιώθουν μερικά άτομα όπως αδιαθεσία, πονοκέφαλος, ζάλη, βουητά στα αυτιά, εξάψεις, δεν είναι συμπτώματα που οφείλονται αποκλειστικά στην υπέρταση, ακόμα και όταν η πίεση είναι πολύ αυξημένη (π.χ. συστολική πάνω από 200 mmHg).
Η ανησυχία και η πίστη, ότι τα συμπτώματα οφείλονται στην αυξημένη πίεση μπορεί να ανεβάσει την πίεση. Οι ρινορραγίες (αιμορραγίες από τη μύτη), επίσης, δεν οφείλονται στην υπέρταση. Η μεγάλη αύξηση της πίεσης που συχνά παρατηρείται σε τέτοιες περιπτώσεις είναι αποτέλεσμα της αναστάτωσης και μειώνεται χωρίς φάρμακα μόλις ηρεμήσει ο ασθενής.
Ποτέ μην βασίζεστε στα συμπτώματα για να ξεκινήσετε να λαμβάνετε χάπια με την πεποίθηση ότι καταλαβαίνετε πότε αυξάνετε η πίεση σας. Τόσο η συστολική όσο και η διαστολική αρτηριακή πίεση αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο για καρδιαγγειακό νόσημα, λόγω της χρόνιας φθοράς που προκαλείται στα αγγεία.
Η άποψη ότι η διαστολική πίεση είναι πιο σημαντική από τη συστολική είναι λανθασμένη. Ειδικά σε άτομα πάνω από 50 ετών, η συστολική πίεση είναι πολύ πιο επικίνδυνη από όσο η διαστολική. Και δεν είναι απαραίτητο να είναι υψηλή και η τιμή της διαστολικής πίεσης για να θεωρηθεί ότι έχετε υπέρταση. Αυτό ονομάζεται «μεμονωμένη συστολική υπέρταση» (Isolated Systolic Hypertension ). Είναι, δε, ο πιο συχνός τρόπος εκδήλωσης της υπέρτασης ιδιαίτερα σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.
Η διαστολική πίεση είναι περισσότερο σημαντική για τα νεότερα σε ηλικία άτομα. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή της διαστολικής πίεσης, τόσο μεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος για επιπλοκές στον οργανισμό μας.
Οι μακροχρόνιες επιπτώσεις της υπέρτασης στον οργανισμό μας
Το ζητούμενο είναι η πίεση να σταθεροποιηθεί σε επίπεδα ακίνδυνα για τον οργανισμό μας. Κλινικές μελέτες έδειξαν ότι η ρύθμιση της υπέρτασης σώζει ζωές, βελτιώνει την ποιότητα ζωής και μειώνει τους παρακάτω κινδύνους.
Εγκέφαλος: Η πίεση είναι η σημαντικότερη αιτία ενός εγκεφαλικού αγγειακού επεισοδίου. Η αυξημένη πίεση μπορεί να επιφέρει τη ρήξη ενός ήδη εξασθενημένου αιμοφόρου αγγείου «αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο». Χρόνια επίπτωση στα αγγεία από την υπέρταση είναι η απόφραξη των αρτηριών, στις αρτηρίες με στένωση είναι δυνατή η απόφραξη από θρόμβο αίματος. Σ’ αυτή την περίπτωση έχουμε «ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο».
Καρδιά: Οι αρτηρίες μεταφέρουν αίμα και οξυγόνο στους μυς της καρδιάς. Αν η καρδιά δεν αιματώνεται για να οξυγονωθεί ικανοποιητικά, π.χ λόγω στενώσεων ή θρόμβωσης των αρτηριών, εμφανίζονται τα πρώτα συμπτώματα της γνωστής στηθάγχης. Εξίσου σημαντική διαταραχή είναι και η αδυναμία της καρδιάς να τροφοδοτήσει το υπόλοιπο σώμα με οξυγονωμένο αίμα (καρδιακή ανεπάρκεια).
Νεφρά: Είναι τα φίλτρα του οργανισμού και απαλλάσσουν το αίμα από τα άχρηστα συστατικά του. Η υπέρταση, με την πάροδο του χρόνου, δημιουργεί στενώσεις στα αγγεία των νεφρών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το «φιλτράρισμα» λιγότερης ποσότητας αίματος και την παραμονή των άχρηστων συστατικών του αίματος μέσα στον οργανισμό μας. Μας οδηγεί επομένως στην νεφρική ανεπάρκεια, που η θεραπεία της είναι η αιμοκάθαρση ή η μεταμόσχευση νεφρών.
Οφθαλμοί: Η υπέρταση επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό και τα αγγεία των οφθαλμών τα οποία μπορεί να αιμορραγήσουν μετά από ρήξη. Η όραση μπορεί να εξασθενήσει, σταδιακά να γίνει θαμπή και το τελικό αποτέλεσμα να είναι η τύφλωση.
Πόσο διαδεδομένη είναι η υπέρταση;
Ένας στους τέσσερις ενήλικες πάσχει από αρτηριακή υπέρταση, ενώ το ανησυχητικό είναι ότι τα τελευταία χρόνια έχει υπερτετραπλασιαστεί το ποσοστό των παιδιών ηλικίας έως 18 ετών με αρτηριακή υπέρταση φτάνοντας στο 4,5% από 1% που ήταν παλαιότερα. Στην Ελλάδα τέσσερις στους δέκα Έλληνες και τρεις στις δέκα Έλληνιδες έχουν υπέρταση, αλλά μόνο οι μισοί το γνωρίζουν και μόλις το 15% από αυτούς το αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά.
Από τα παχύσαρκα παιδιά, το ποσοστό αυτών που εμφανίζουν υπέρταση φτάνει το 11%. Πάνω από τους μισούς σχεδόν ηλικιωμένους πάνω από την ηλικία των 65 χρόνων είναι υπερτασικοί. Ένας στους τρεις από τους υπερτασικούς δεν το γνωρίζει. Τα όρια ηλικίας όλο και κατεβαίνουν και η εμφάνιση της στη μέση ηλικία δεν είναι σπάνια στις αναπτυγμένες χώρες.
Η υπέρταση αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα κινδύνου για την πρόκληση καρδιοαγγειακών επεισοδίων. Η αντιυπερτασική θεραπεία ελαττώνει σημαντικά τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, τη στεφανιαία νόσο, την καρδιακή ανεπάρκεια, την νεφρική ανεπάρκεια.
Αίτια
Τα αίτια της υπέρτασης είναι σε μικρό ποσοστό γνωστά, μόλις στο 5-10% περίπου (δευτεροπαθής υπέρταση) και οφείλονται κυρίως σε αίτια που σχετίζονται με τα νεφρά (νεφρική ανεπάρκεια – πολυκυστικός νεφρός, στένωση νεφρικής αρτηρίας) και ενδοκρινικές διαταραχές (φαιοχρωμοκύτωμα, θεραπεία με κορτιζόνη και σύνδρομο Cushing κτλ). Επίσης, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ σε νεαρά άτομα ή η χρήση αντισυλληπτικών χαπιών μπορεί να συμβάλλει στην εμφάνισή της. Το 90-95% των περιπτώσεων οφείλονται σε συνδυασμό πολλών παραγόντων που δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε (Πρωτοπαθής ή Ιδιοπαθής υπέρταση).
Ο καθένας μπορεί να παρουσιάσει υπέρταση. Κάποιοι όμως έχουν περισσότερες πιθανότητες, όπως τα άτομα με αυξημένη χοληστερίνη, αυτοί που καπνίζουν, είναι παχύσαρκοι, δεν ασκούνται, οι ηλικιωμένοι, άτομα με οικογενειακό ιστορικό υπέρτασης και στεφανιαίας νόσου στην μέση ηλικία, άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη κ.α.
Πώς μπορεί να μειωθεί η πίεση χωρίς φάρμακα; – Η καλύτερη θεραπεία της υπέρτασης είναι η πρόληψη
Εκτός από τα φάρμακα, διάφορα άλλα μέσα μπορούν να μειώσουν σε κάποιο βαθμό την πίεση. Τα μέσα αυτά είναι χρήσιμα σε όλα τα υπερτασικά άτομα, ανεξάρτητα από το αν παίρνουν ή όχι ανπυπερτασικά φάρμακα. Με την αποτελεσματική εφαρμογή τους μπορεί να μειωθούν οι δόσεις των φαρμάκων ή σε μερικές περιπτώσεις, ακόμα και να αποφευχθεί η θεραπεία με φάρμακα, ειδικά στα αρχικά στάδια αυτό είναι περισσότερο εφικτό.
Είναι λάθος να ζητάμε να λύσουμε το πρόβλημα μας με φάρμακα (που έχουν και πολλές παρενέργειες) εάν πρώτα δεν «κουνήσουμε εμείς πρώτα τα χέρια μας.
Εάν δεν έχετε υπέρταση υιοθετείστε ένα υγιεινό τρόπο διαβίωσης και μειώστε την πιθανότητα εκδήλωσής της.
Τα προληπτικά μέτρα που θα πρέπει λάβετε είναι:
1. Μειώστε το βάρος σας αν είστε υπέρβαροι (η απώλεια μερικών κιλών μπορεί να κατεβάσει την πίεση σε φυσιολογικά επίπεδα) ή διατηρήστε το βάρος σε φυσιολογικό επίπεδο.
2. Αρχίστε ή αυξήστε τη σωματική δραστηριότητα και άσκηση.
3. Υιοθετείστε μια υγιεινή διατροφή με βάση τα φρούτα, τα λαχανικά (πληροφορίες θα ακολουθήσουν σε άλλο σημείο του άρθρου).
4. Ο οργανισμός μας χρειάζεται περίπου 0,3 gr νατρίου την ημέρα. Η ημερήσια συνιστώμενη ποσότητα αλατιού σε μη υπερτασικά άτομα είναι 1 κουτ. του γλυκού επιτραπέζιο αλάτι (6γρ./ ημέρα). Περιορίστε το αλάτι ή βγάλτε το από το τραπέζι και την διατροφή σας. Πολλοί καταφέρνουν να ρυθμίσουν την πίεση τους στα αρχικά στάδια της υπέρτασης χωρίς φάρμακα, ακόμη και για χρόνια, μόνο με την πλήρη αφαίρεση του αλατιού από το διαιτολόγιό τους (ικανοποιητική ποσότητα για να καλύψει τις ημερήσιες ανάγκες του οργανισμού περιέχουν ήδη τα τρόφιμα). Διαβάζετε τις ετικέτες των τροφίμων και προτιμήστε να αγοράσετε αυτά με «χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι» ή «χωρίς πρόσθετο αλάτι (χλωριούχο νάτριο) ή νάτριο» (Τα βιομηχανοποιημένα τρόφιμα έχουν περισσότερο νάτριο και αλάτι από ότι αυτά που μαγειρεύουμε στο σπίτι). Το «αγνό» θαλασσινό αλάτι είναι το ίδιο επιβαρυντικό και επικίνδυνο (είναι και αυτό χλωριούχο νάτριο).
5. Περιορίστε την κατανάλωση ζωικών λιπών (κεκορεσμένα λίπη). Τα ψάρια έχουν Ω-3 λιπαρά οξέα και δρουν προστατευτικά, αυξήστε την κατανάλωση τους σε σχέση με το κόκκινο κρέας. Το ελαιόλαδο, επίσης, δρα προστατευτικά (μη χρησιμοποιείτε όμως μεγάλες ποσότητες, γιατί έχει μεγάλη θερμιδική αξία (1 κουτ. γλυκού έχει 45 θερμίδες) και κινδυνεύετε να αυξήσετε το βάρος σας.
6. Σταματήστε το κάπνισμα και την υπερκατανάλωση αλκοόλ (όχι περισσότερο από 2 ποτηράκια κρασί την ημέρα για τους άνδρες και 2-3 ποτηράκια την εβδομάδα για της γυναίκες).
7. Το κάπνισμα επηρεάζει ελάχιστα την αρτηριακή πίεση. Οι υπερτασικοί καπνιστές όμως, (όπως και όλοι οι καπνιστές) έχουν τεράστιο συμφέρον να διακόψουν το κάπνισμα, διότι το κάπνισμα προκαλεί τα ίδια προβλήματα στον οργανισμό. Επομένως, δρα συνεργικά προς την ίδια κατεύθυνση προβλημάτων και σε μερικές περιπτώσεις είναι και σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για έμφραγμα, εγκεφαλικό ή άλλο καρδιαγγειακό επεισόδιο σε σύγκριση με την υπέρταση.
Αν η υπέρταση παραμείνει αρρύθμιστη μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικό επεισόδιο, στεφανιαία νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια, βλάβη των νεφρών, τύφλωση και άλλες σοβαρές παθήσεις.
Ομάδες Αντιυπερτασικών Φαρμάκων
Τα φάρμακα για την υπέρταση που χρησιμοποιούνται (οι εμπορικές τους ονομασίες μπορεί να ξεπερνούν και τις 120), χορηγούνται πάντα από τον γιατρό, αφού κάνει την κατάλληλη διάγνωση (δεν παίρνουμε το φάρμακο που παίρνει ο γείτονας ή η γειτόνισσά μας γιατί το θεωρεί θαυματουργό). Δεν υπάρχει πλήρης εξάλειψη – θεραπεία της υπέρτασης από τη στιγμή που εμφανίστηκε, αλλά μπορεί να σταθεροποιηθεί σε επίπεδα ακίνδυνα για τον οργανισμό μας. Κλινικές μελέτες έδειξαν ότι η καλή ρύθμιση της υπέρτασης σώζει ζωές. Οι ομάδες τους είναι :
1. Διουρητικά
2. Βήτα-αναστολείς
3. Ανταγωνιστές ασβεστίου
4. Αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης
5. Ανταγωνιστές των υποδοχέων της αγγειοτασίνης
Εάν η υπέρταση είναι στα πρώτα στάδια, τα φάρμακα θα τα πάρουμε, από την στιγμή που δεν μπορέσαμε να την ελέγξουμε με τη διατροφή και τα άλλα προληπτικά μέτρα. Αν ήδη παίρνουμε φάρμακα σε μια υπάρχουσα υπέρταση, τότε πρέπει να προσπαθήσουμε να ενσωματώσουμε τα προληπτικά μέτρα στην διαβίωση μας (αν δεν τα εφαρμόζουμε ήδη) και εάν μειωθεί η πίεση να μειωθούν και τα αντιυπερτασικά πάντα με την σύμφωνη γνώμη του γιατρού. Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι παρά τις παρενέργειες που έχουν κάποια αντιυπερτασικά, είναι χειρότερο να υποστούμε τις επιπτώσεις της υψηλής πίεσης αν δεν μπορούμε να την μειώσουμε διαφορετικά, από τις πιθανές παρενέργειες των φαρμάκων.
Ματίνα Χρονοπούλου, BSc., N.D., Ph.D.