Εισαγωγή
Οι τροφές που τρώτε περιέχουν τις θρεπτικές ουσίες που χρησιμεύουν ως δομικοί λίθοι, και παρέχουν ενέργεια και θρέψη σε όλο το σώμα σας. Στην τροφή, οι θρεπτικές ουσίες περιέχονται σε μεγάλα μόρια που είναι χημικά και φυσικά συνδεδεμένα από κοινού. Η πέψη είναι η διαδικασία της διάσπασης αυτών των στενά συνδεδεμένων μορίων σε μεμονωμένες θρεπτικές ουσίες που μπορούν να ληφθούν στο σώμα σας και να χρησιμοποιηθούν για να υποστηρίξουν τις λειτουργίες της. Με απλά λόγια, η πέψη ‘κόβει’ τις τροφές σε ένα τέτοιο μέγεθος έτσι ώστε να μπορούν να απορροφηθούν στο σώμα σας.
Η πέψη λαμβάνει χώρα μέσα στην γαστρεντερική οδό – που αποτελεί ένα μακρύ σωλήνα μήκους περίπου 20 έως 30 ποδιών ο οποίος εκτείνεται από το στόμα σας έως τον πρωκτό σας. Οτιδήποτε τρώτε κυκλοφορεί (ρέει) μέσα σε αυτό το σύστημα, αλλά μέχρι να απορροφηθεί από την εντερική οδό, οι θρεπτικές ουσίες που περιέχονται στις τροφές είναι φυσικά έξω από το σώμα σας. Αυτό συμβαίνει επειδή η γαστρεντερική οδός λειτουργεί ως ένα εσωτερικό δέρμα και βάζει ένα φραγμό μεταξύ των τροφών που λαμβάνετε από τον έξω κόσμο και της εσωτερικής κυκλοφορίας του αίματος και των κυττάρων σας. Ένα άλλο μέρος της διαδικασίας της πέψης, είναι η επιλεκτική μεταφορά των θρεπτικών ουσιών μέσω του κυτταρικού τοιχώματος που επενδύει εσωτερικά την εντερική σας οδό. Αφού μεταφερθούν κατά μήκος του εντερικού φραγμού στο εσωτερικό του σώματός σας, αυτές οι θρεπτικές ουσίες μπορούν να εισαχθούν στο αίμα σας και να κυκλοφορήσουν σε όλους τους ιστούς σας για να διατηρηθεί η σωστή λειτουργία των οργάνων, να ενισχυθεί η ανάγκη σας για ενέργεια, και να προαχθεί η ανάπτυξη και η επισκευή των νέων κυττάρων και των ιστών.
Ενώ η πέψη μπορεί να οριστεί με απλό τρόπο, οι μηχανισμοί της είναι αρκετά σύνθετοι. Αυτό συμβαίνει επειδή η τροφή σας περιέχει τόσα πολλά διαφορετικά μεγέθη, μορφές, και τύπους μεμονωμένων μορίων, όπου όλα είναι σφιχτά ενωμένα, και επειδή κάθε ένας από αυτούς τους τύπους μορίων είναι χημικά ευδιάκριτος. Η πέψη χρησιμοποιεί και μηχανικές διαδικασίες, όπως το μάσημα και το άλεσμα, που βοηθούν στο διαχωρισμό των διαφορετικών τύπων μορίων, καθώς επίσης και χημικές διαδικασίες, υπό τη μορφή ενζύμων που μπορούν να κόψουν τους δεσμούς μέσα στα μόρια, για να απελευθερώσουν μικρές θρεπτικές ουσίες μέσα στο σύστημά σας. Η αναλογία είναι δύο ή περισσότερες αλυσίδες σε σχήμα περιδέραιου διαφορετικών τύπων που είναι περιελισσόμενες, καλά στερεωμένες (δεμένες), και αλληλοσυνδεδεμένες μεταξύ τους. Η πέψη θα ήταν η διαδικασία μέσα από την οποία ξεμπλέκονται και διαχωρίζονται οι αλυσίδες, κόβοντάς τις συνήθως σε δύο μέρη, και ξεχωρίζοντάς τις έπειτα για να κοπεί ξανά το καθένα από αυτά τα μέρη σε πολλά μικρότερα κομμάτια, έτσι ώστε να μπορούν να γίνουν οι δομικοί λίθοι για άλλες αλυσίδες σε σχήμα περιδέραιου.
Η Τροφή είναι Σύμπλεγμα και Περιέχει Πολλούς Τύπους Μορίων
Η τροφή είναι ένα πολύ σύνθετο μίγμα διαφορετικών τύπων πολύ μεγάλων μορίων – τις πρωτεϊ’νες και μερικούς υδατάνθρακες, μεσαίου μεγέθους μορίων – όπως τα λίπη και μια ευρεία γκάμα μικρότερων μορίων συμπεριλαμβανομένων των βιταμινών, των ανόργανων αλάτων, μικρών υδατανθράκων όπως τα σάκχαρα, και άλλων φυτοθρεπτικών ουσιών, οι οποίες είναι προστατευτικές ουσίες που περιέχονται στα φυτά. Οι περισσότερες τροφές που τρώτε είναι ένα μίγμα όλων αυτών των διαφορετικών μορίων, και δεδομένου ότι χρειάζεστε διάφορα είδη θρεπτικών ουσιών, το σώμα σας πρέπει να είναι σε θέση να αφομοιώσει αυτούς τους ποικίλους τύπους μορίων που περιέχονται μέσα στις τροφές.
Το μέγεθος, καθώς επίσης και ο τύπος του μορίου, κάνουν τη διαφορά σχετικά με το πώς χωνεύεται (αφομοιώνεται) μια τροφή, οι θρεπτικές ουσίες που προέρχονται από αυτήν, και σε ποιο σημείο του σώματός σας καταλήγουν αυτές οι θρεπτικές ουσίες. Κάθε τύπος μορίου παίζει το δικό του ρόλο όσον αφορά την πέψη.
Οι Πρωτείνες προμηθεύουν με Αμινοξέα που είναι οι Δομικοί Λίθοι για την Ανάπτυξη και την Επανόρθωση
Οι πρωτείνες είναι εξαιρετικά σημαντικές επειδή αποτελούν την πλειοψηφία του δομικού ιστού στο σώμα σας, όπως τα κόκκαλα και οι συνδετικοί ιστοί που παρέχουν το σχήμα και τη μορφή με τα οποία συνδέονται τα κύτταρά σας. Οι πρωτείνες εμπλέκονται, επίσης, σε κάθε λειτουργία του σώματός σας αφού τα ένζυμα είναι πρωτείνες, και τα ένζυμα είναι τα μόρια στο σώμα που παράγουν το μεγαλύτερο μέρος της εργασίας, όπως το να οικοδομήσουν νέους ιστούς ή να αφαιρέσουν (αποβάλλουν) τους κατεστραμμένους ιστούς. Οι πρωτείνες αποτελούν επίσης μεταφορείς μηνυμάτων στο σώμα σας, μεταφέροντας ορμόνες από το ένα μέρος στο άλλο, και μεταφέροντας σήματα από τις μεμβράνες των κυττάρων σας στο DNA σας.
Το σώμα σας δημιουργεί συνεχώς νέες πρωτείνες για να αναπληρώσει αυτές που έχασε από τη βλάβη στους ιστούς ή να παρέχει τα αναγκαία για πιο σωστή ανάπτυξη. Τα ένζυμα παράγονται συνεχώς εκ νέου για να αντικαταστήσουν τα παλαιότερα, λιγότερο λειτουργικά ένζυμα. Επομένως, για να διατηρήσετε τη βέλτιστη υγεία, το σώμα σας χρειάζεται έναν συνεχή ανεφοδιασμό θρεπτικών ουσιών έτσι ώστε να ενισχυθεί η παραγωγή πρωτεινών.
Οι πρωτείνες αποτελούνται από μικρότερα μόρια, που ονομάζονται αμινοξέα, τα οποία είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους με χημικούς δεσμούς όπως οι χάντρες σε μια αλυσίδα. Για να γίνει μια ενεργή, λειτουργική πρωτεϊ’νη, αυτή η αλυσίδα αμινοξέων αναδιπλώνεται σχηματίζοντας μια στριμμένη και περιπλεγμένη, τρισδιάστατη δομή. Ένα μεμονωμένο πρωτεϊνικό μόριο μπορεί να είναι τόσο μικρό όσο 200 αμινοξέα έως τόσο μεγάλο όπως 5.000 αμινοξέα που είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους.
Πώς θα πάρω την Πρωτείνη που Χρειάζομαι;
Για να φτιαχτεί η πρωτείνη που χρειάζεται το σώμα σας, πρέπει να προμηθευτεί τις πρωτεϊνικές δομικές λίθους, τα αμινοξέα, από τις πρωτείνες που περιέχονται στη τροφή.
Αν και τα λαχανικά και τα σιτηρά πράγματι παρέχουν κάποια πρωτείνη, το μεγαλύτερο μέρος της πρωτείνης προέρχεται από τους ξηρούς καρπούς, τα όσπρια, τα αυγά, τα ψάρια, τα κρέατα, και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Όταν καταναλώνετε αυτές τις τροφές που περιέχουν πρωτείνες, το σώμα σας πρέπει να συμπεριλάβει τις μεγάλες πρωτεϊνικές αλυσίδες σε αυτές και να τις διασπάσει είτε σε μεμονωμένα αμινοξέα είτε σε διπεπτίδια (δύο αμινοξέα, di = δύο, peptide (πεπτίδιο)=αμινοξύ) πριν μπορέσετε να τα απορροφήσετε. Μόλις απορροφηθούν, τα αμινοξέα μεταφέρονται μέσω της κυκλοφορίας του αίματός σας στους ιστούς που τα χρειάζονται, όπως οι μύες. Κατόπιν, το σώμα σας χρησιμοποιεί αυτά τα αμινοξέα για να αναδημιουργήσει τις δικές του πρωτείνες στις μορφές που πρέπει έτσι ώστε να ενισχυθεί η ανάπτυξη και η επανόρθωση του ιστού σας.
Το σώμα σας παράγει ένζυμα, που ονομάζονται πρωτεάσεις, για να βοηθήσει στη διάσπαση των πρωτεϊνών που περιέχονται στις τροφές, σε αμινοξέα. Οι πρωτεάσεις κόβουν τις πρωτείνες μεταξύ συγκεκριμένων αμινοξέων για να παράγουν μικρότερες πεπτιδικές αλυσίδες. Πριν οι πρωτεάσεις μπορέσουν να επιδράσουν στην πρωτείνη, η πρωτεϊ’νη πρέπει πρώτα να ξεμπλεχτεί, μια διαδικασία που ονομάζεται αποδιάταξη (μετουσίωση), η οποία καταλήγει σε μια μακριά μονή πρωτεινική αλυσίδα. Οι πρωτεϊ’νες μετουσιώνονται στο στομάχι, με τη βοήθεια του γαστρικού οξέος (υδροχλωρικό οξύ), της μικτής δράση του στομαχιού, και μιας πρωτεάσης της πεψίνης (γαστρικό ένζυμο).
Μετά από τη μετουσίωση στο στομάχι, η μακριά μονή πρωτεϊνική αλυσίδα μεταφέρεται στο εγγύτερο (κοντινότερο) λεπτό έντερο, το δωδεκαδάχτυλο, το οποίο περιέχει διάφορους τύπους πρωτεάσεων. Αυτές οι πρωτεάσεις ενεργούν στην πρωτεϊνική αλυσίδα, κόβοντάς την περισσότερο έως ότου να υπάρχουν μόνο διπεπτίδια και μονά αμινοξέα. Τα αμινοξέα και τα διπεπτίδια απορροφώνται στο λεπτό έντερο, πρωτίστως στο μέσο τμήμα, τη νήστιδα.
Πόση Πρωτεΐνη Χρειάζομαι;
Ένας υγιής ενήλικος υπολογίζεται ότι χρειάζεται περίπου 40 έως 65 γραμμάρια πρωτεΐνης την ημέρα. Εάν αυτή η ποσότητα δεν σας παρέχεται στις τροφές που τρώτε, τότε το σώμα σας θα αρχίσει να διασπά τον μυ και άλλους ιστούς για να λάβει τα αμινοξέα που χρειάζεται. Η ανεπαρκής πρόσληψη και πέψη των αμινοξέων από την πρωτεΐνη μπορούν να έχουν ως επακόλουθα τα εξής: νανισμό, κακής ποιότητας σχηματισμό μυών, λεπτή και εύθραυστη τρίχα, δερματικές αλλοιώσεις, κακή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, και πολλά άλλα συμπτώματα.
Στις φυτικές και ζωικές τροφές, τα αμινοξέα που χρειάζεστε παρέχονται κυρίως υπό την μορφή μεγάλων πρωτεϊνικών μορίων που απαιτούν όλες τις πτυχές της πρωτεϊνικής πέψης – μετουσίωση στη δράση του στομάχου και των πρωτεάσεων στα έντερα – πριν από την απορρόφηση. Τα ελεύθερα αμινοξέα, που δεν απαιτούν καμία επεξεργασία από το σώμα πριν από την απορρόφηση, μπορούν επίσης να είναι παρόντα αλλά γενικά δεν τα συναντάμε σε μεγάλες ποσότητες.
Στις επεξεργασμένες τροφές, η πρωτεΐνη παρέχεται μερικές φορές ως υδρολυμένη πρωτεΐνη, που σημαίνει ότι έχει χημικά κοπεί (διασπαστεί) σε μικρότερες αλυσίδες που αποτελούνται από δύο έως 200 αμινοξέα τα οποία ονομάζονται πεπτίδια.
Αυτά τα τμήματα πεπτιδίων μπορεί να είναι ευκολότερο για το σώμα σας να τα απορροφήσει (αφομοιώσει ή χωνέψει). Δηλαδή, μπορεί να μην χρειάζεται να μετουσιωθούν στο στομάχι, αλλά είναι ακόμα πάρα πολύ μεγάλα για άμεση απορρόφηση και πρέπει να αφομοιωθούν στο έντερο. Μερικές τροφές που είναι ειδικά παρασκευασμένες για νοσοκομεία ή για άλλες χρήσεις υγειονομικής περίθαλψης αποτελούνται από απλά αμινοξέα. Αυτά τα προϊόντα παρέχουν από μόνα τους τα αμινοξέα και δεν απαιτείται πέψη (χώνευση) πριν από την απορρόφηση.
Τα Λίπη ‘Μονώνουν’ τα Κύτταρα του Σώματός σας από τον Εξωτερικό Κόσμο
Τα λίπη, που ονομάζονται επίσης και λιπίδια, είναι απαραίτητα για πολλές σημαντικές λειτουργίες στο σώμα σας. Τα λίπη είναι το κύριο συστατικό των μεμβρανών όλων των κυττάρων στο σώμα σας: χωρίς τα λίπη, τα κύτταρά σας δεν θα είχαν καμία κάλυψη ή όριο (σύνορο). Με την ύπαρξη της μεμβράνης γύρω από όλα τα κύτταρά σας, τα λίπη είναι ζωτικής σημασίας για τη μόνωση του σώματός σας από τον εξωτερικό κόσμο. Τα λίπη μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να παρέχουν ενέργεια και εμπλέκονται στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, της σωστής λειτουργίας του εγκεφάλου και του καρδιαγγειακού συστήματος.
Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη λιπών, αλλά μόνο λίγα από αυτά είναι απαραίτητα, που σημαίνει ότι το σώμα σας δεν μπορεί να τα δημιουργήσει εσωτερικά, κι έτσι πρέπει να τα αποκτήσετε μόνο μέσω της διατροφής σας. Αυτά τα απαραίτητα λίπη περιλαμβάνουν το Ωμέγα-6 λιπαρό οξύ (λινελαϊκό οξύ), και το Ωμέγα-3 λιπαρό οξύ (λινολενικό οξύ), και τα βρίσκουμε στις υψηλότερες ποσότητες στα καρύδια (ξηρούς καρπούς γενικότερα), τους σπόρους, και τα ψάρια. Το κρέας περιέχει υψηλά επίπεδα λιπών που δεν θεωρούνται απαραίτητα, τα οποία ονομάζονται κορεσμένα λιπαρά οξέα, και περιέχει επίσης και χοληστερόλη, η οποία δεν είναι επίσης απαραίτητη και αφομοιώνεται με τον ίδιο τρόπο όπως και τα λίπη. Οι υψηλές ποσότητες των μη απαραίτητων κορεσμένων λιπών, καθώς επίσης και πολύ λίγα από τα απαραίτητα λίπη μπορούν να οδηγήσουν σε προβλήματα στο ανοσοποιητικό σύστημα, στις αρτηρίες (σκλήρυνση των αρτηριών), και να δημιουργήσουν φολίδες στο δέρμα, μεταξύ άλλων συμπτωμάτων.
Εκτός από το ότι αποτελούν ένα απαραίτητο μέρος της διατροφής σας, κατά τη διάρκεια της πέψης, τα λίπη δρουν επίσης και ως φορείς των λιποδιαλυτών βιταμινών (Α, D, E, και Κ) και των καροτινοειδών, επιτρέποντας κατά συνέπεια την απορρόφησή τους. (Τα Καροτινοειδή, όπως η Β-Καροτίνη, είναι μια ομάδα εξαιρετικά χρωματισμένων λιποδιαλυτών ενώσεων που περιέχονται στα φυτά και έχουν ένα ευρύ φάσμα προστατευτικών ιδιοτήτων.) Χωρίς τα λίπη στη διατροφή σας, δεν θα είστε επίσης σε θέση να απορροφήσετε αυτές τις σημαντικές βιταμίνες, και θα παρουσιάσετε συμπτώματα ανεπάρκειας όπως προβλήματα με την πήξη του αίματος (Βιταμίνη Κ), αδύναμα οστά (Βιταμίνη Δ), ή διαταραχές στην όραση (Βιταμίνη Α).
Τι Συμβαίνει Όταν Καταναλώνουμε Τροφές που Περιέχουν Λίπος;
Τα λίπη είναι παρόντα, από την αρχή, στις τροφές δεδομένου ότι τρία μόρια λιπών προσκολλήθηκαν σε ένα βασικό μόριο που αποτελούσε το κύριο μέρος και το οποίο ονομάζεται γλυκερόλη (γλυκερίνη), αλλά το σώμα σας δεν μπορεί να απορροφήσει αυτό το μόριο άμεσα. Όπως και με την πρωτεΐνη, το σώμα σας πρέπει πρώτα να χωρίσει (διασπάσει) αυτό το μεγαλύτερο μόριο σε μικρότερα.
Για παράδειγμα, αφού φάτε ένα κομμάτι σολομού, που περιέχει απαραίτητα λίπη, το σώμα σας πρέπει πρώτα να αφαιρέσει, ή να αποσπάσει τα μόρια των λιπών από τη γλυκερόλη (γλυκερίνη) με την οποία είναι συνδεμένα. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται υδρόλυση, και τα είδη των ενζύμων που υδρολύουν τα λίπη από τη γλυκερόλη (γλυκερίνη) ονομάζονται λιπάσεις. Οι λιπάσεις εκκρίνονται κάτω από τη γλώσσα, στο στομάχι, και από το πάγκρεας. Επομένως, η υδρόλυση των λιπών ξεκινά τη στιγμή που τα λίπη εισάγονται στο στόμα σας και συνεχίζεται στο στομάχι σας, όπου πραγματοποιείται και το μεγαλύτερο μέρος της υδρόλυσης.
Μετά από την υδρόλυση, η απορρόφηση των λιπών περιπλέκεται από το γεγονός ότι, όπως συμβαίνει και με κάθε έλαιο, είναι αδιάλυτα στο νερό, και επομένως το σώμα έχει ένα σύστημα στην κατάλληλη θέση για να παρέχει ένα συσσωμάτωμα διαλυτοποιημένου λίπους. Το σώμα χρησιμοποιεί τα χολικά οξέα, τα οποία δρουν ως μέσα καθαρισμού, για να δημιουργήσουν λιποσφαιρίδια, ή συσσωματώματα. Μετά τη συσσωμάτωση με τη χολή, τα συσσωματώματα λίπους, που ονομάζονται επίσης και μικκύλια μεταφέρονται στο λεπτό έντερο, όπου μπορούν να ληφθούν άμεσα από τα εντερικά κύτταρα και να απορροφηθούν στο σώμα.
Η απορρόφηση του λίπους από τα μικκύλια αρχίζει στο πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου, το δωδεκαδάκτυλο, με το μεγαλύτερο μέρος της απορρόφησης να πραγματοποιείται στο μεσαίο τμήμα του εντέρου, τη νήστιδα. Τα χολικά οξέα μένουν γενικά πίσω στην εντερική οδό, ενεργώντας περισσότερο ως παλινδρομικός φορέας.
Οι Υδατάνθρακες Ενισχύουν την Ανάγκη σας για Ενέργεια και Παρέχουν Ίνες για την Καλύτερη Υγεία των Εντέρων
Οι υδατάνθρακες είναι ένας ποικίλος συνδυασμός και πολύ μικρών και πολύ μεγάλων μορίων και παρέχουν περίπου το 40 έως 45 τοις εκατό της ενέργειας στο σώμα σας. Το μεγαλύτερο ποσοστό των υδατανθράκων το λαμβάνεται από τα δημητριακά, τα φρούτα και τα λαχανικά. Οι μικροί υδατάνθρακες, όπως η επιτραπέζια ζάχαρη (σακχαρόζη) ή γλυκόζη, χαρίζουν μια γλυκιά γεύση στις τροφές σας. Οι μεγαλύτεροι υδατάνθρακες, όπως τα άμυλα ή οι ίνες, παρέχουν την ουσία στις τροφές. Παραδείγματα αυτών των μεγαλύτερων υδατανθράκων είναι οι τσίχλες, οι ζελέδες ή οι ζύμες, όπως η ζύμη του ψωμιού ή των μπισκότων. Όταν μαγειρεύονται, αυτές οι τροφές έχουν μια δομή (υφή), όπως μια φέτα ψωμιού ή ένα κράκερ, αλλά αποτελούνται κυρίως από διαφορετικούς τύπους υδατανθράκων.
Τι Συμβαίνει Όταν Τρώω Ένα Μπολ Δημητριακών;
Μόνο τα μεμονωμένα μικρά μόρια σακχάρου, που ονομάζονται μονοσακχαρίτες (mono=μονο, saccharide = σακχαρίτης), μπορούν να απορροφηθούν άμεσα. Η γλυκόζη και η φρουκτόζη αποτελούν παραδείγματα μονοσακχαριτών.
Αφού οι υδατάνθρακες υπάρχουν μέσα στις τροφές όχι μόνο ως μονοσακχαρίτες, αλλά και σε πολλούς συνδυασμούς αυτών των μονοσακχαριτών που συνδέονται μεταξύ τους, το σώμα σας πρέπει να διασπάσει αυτούς τους υδατάνθρακες σε μεμονωμένες μονάδες μονοσακχαριτών.
Πολλά από τα απλά σάκχαρα που προσδίδουν γλυκιά γεύση στις τροφές τα συναντάμε ως δύο μικρά σάκχαρα που είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους. Παραδείγματος χάριν, όταν τρώτε ένα μπολ δημητριακών, το σώμα σας πρέπει να αφομοιώσει τη σακχαρόζη (επιτραπέζια ζάχαρη), που αποτελείται από δύο μικρά σάκχαρα, στους μονοσακχαρίτες της. Για να γίνει αυτό, χρησιμοποιεί ένα ένζυμο που ονομάζεται σακχαράση (σουκράση), η οποία διασπά τη σακχαρόζη για να παράγει τη γλυκόζη και τη φρουκτόζη, μια διαδικασία που ονομάζεται υδρόλυση. Το γάλα στα δημητριακά παίρνει τη γλυκιά του γεύση από τον υδατάνθρακα που ονομάζεται λακτόζη, που διασπάται (υδρολυμένους) σε μονοσακχαρίτες μέσω της λακτάσης, για να παραχθεί η γαλακτόζη και η γλυκόζη. Το μεγαλύτερο μέρος της υδρόλυσης των υδατανθράκων γίνεται στο λεπτό έντερο. Δηλαδή, αυτοί οι υδατάνθρακες μεταφέρονται κυρίως στο λεπτό έντερο πριν διασπαστούν στους μονοσακχαρίτες, γλυκόζη, γαλακτόζη, και φρουκτόζη. Μετά από την υδρόλυση, αυτοί οι μεμονωμένοι μονοσακχαρίτες απορροφώνται, έπειτα, άμεσα στο δωδεκαδάχτυλο και τη νήστιδα.
Τα δημητριακά έχουν επίσης υψηλή περιεκτικότητα σε ίνες και παρέχουν στο σώμα σας αυτήν την σημαντική θρεπτική ουσία. Η ίνα αποτελείται από τους πολύ μεγάλους υδατάνθρακες που περιέχουν τύπους χημικών δομών που δεν διασπώνται, ή αφομοιώνονται, από το σώμα σας. Η ίνα ταξιδεύει μέσω της γαστροεντερικής οδού άθικτη και καταλήγει στο παχύ έντερο, όπου παρέχει τροφή στα βακτηρίδια των εντέρων που προκάλεσαν τη ζύμωσή της. Η ίνα ονομάζεται διαλυτή ή αδιάλυτη, ανάλογα με τη δυνατότητά της να απορροφά νερό και να υφίσταται ζύμωση στο παχύ έντερο.
Τι Είναι το Άμυλο;
Τα φυτά αποθηκεύουν την ενέργειά τους με το να ‘δέσουν’ μαζί πολλά μόρια γλυκόζης σε ένα μακρύ σύμπλεγμα αρκετών εκατοντάδων έως αρκετών χιλιάδων μορίων γλυκόζης. Οι φυτικές τροφές που έχουν αποθηκεύσει ενέργεια, παραδείγματος χάριν σπόροι που πρέπει να παρέχουν ενέργεια στο νεαρό φυτό όταν αρχίζει να μεγαλώνει, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε άμυλο. Όταν τα νεαρά φυτά αρχίζουν να αναπτύσσονται, το άμυλο διασπάται για να σχηματίσει τη γλυκόζη που παρέχει ενέργεια. Το άμυλο βρίσκεται σε τροφές όπως η αμυλόζη, που είναι ένα άμυλο ευθείας αλύσου (αλυσίδας), και η αμυλοπηκτίνη, που είναι ένα άμυλο διακλαδισμένης αλύσου (αλυσίδας).
Όταν τρώτε τροφές με άμυλο, όπως το καλαμπόκι ή οι πατάτες, το σώμα σας αφομοιώνει αυτόν τον πολύ μεγάλο υδατάνθρακα με τον ίδιο σχεδόν τρόπο όπως αφομοιώνει την πρωτεΐνη. Το σώμα σας χρησιμοποιεί διάφορα ένζυμα για να μικρύνει μια μεγάλη, γραμμική αλυσίδα αμύλου σε μικρά μεμονωμένα κομμάτια που συνδέονται μεταξύ τους, δηλαδή τα μόρια γλυκόζης, τα οποία μπορούν έπειτα να απορροφηθούν στα έντερα. Τα ένζυμα που διασπούν τα άμυλα ονομάζονται αμυλάσεις.
Οι αμυλάσεις είναι πολύ σημαντικές επειδή το άμυλο επικρατεί στη διατροφή μας και αποτελεί μια κύρια πηγή από την οποία αντλούμε τη γλυκόζη, το αρχικό μόριο σακχάρου που χρησιμοποιείται από το σώμα μας για την παραγωγή ενέργειας. Οι αμυλάσεις, στην πραγματικότητα, χωρίζουν το άμυλο σε δύο τμήματα σακχάρου, την μαλτόζη και την ισομαλτόζη, και έπειτα άλλα ένζυμα, που ονομάζονται μαλτάζη και ισομαλτάση, υδρολύουν αυτά τα δύο σάκχαρα σε ένα μεμονωμένο μονοσακχαρίτη, τη γλυκόζη.
Οι αμυλάσεις παράγονται στο στόμα και, επομένως, όταν τρώτε άμυλο αρχίζει αμέσως να δρα, ξεκινώντας η διαδικασία της διάσπασης του αμύλου. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που επιμένουμε για το πόσο σημαντικό είναι να μασάτε πολύ καλά την τροφή σας παρά να την καταπίνετε. Δεδομένου ότι τα μικρότερα σάκχαρα, που προέρχονται από τη δράση της αμυλάσης στο άμυλο, έχουν πιο γλυκιά γεύση, εάν κρατήσετε ένα κράκερ στο στόμα σας και το σαλιώσετε, θα παρατηρήσετε ότι έχει μια πιο γλυκιά γεύση.
Ένα ειδικό είδος αμύλου βρίσκεται σε μερικές τροφές, όπως οι άγουρες, πράσινες μπανάνες. Αυτό το είδος αμύλου ονομάζεται ανθεκτικό άμυλο, και παίρνει το όνομά του επειδή είναι ανθεκτικό στην πέψη (χώνευση). Επομένως, το ανθεκτικό άμυλο μοιάζει περισσότερο με μία ίνα, που ταξιδεύει μέσω της εντερικής οδού χωρίς να έχει αφομοιωθεί μέχρι να φθάσει στο παχύ έντερο όπου, όπως και η ίνα, μπορεί να υποστεί ζύμωση από τα βακτηρίδια του κόλον (μέρος του παχέος εντέρου).
Οι Βιταμίνες και τα Ανόργανα Άλατα Απορροφώνται Επιλεκτικά
Οι βιταμίνες και τα ανόργανα άλατα ποικίλουν αρκετά στη δομή και στην ποσότητα στις τροφές που τρώτε. Μπορούν να βρεθούν στις τροφές σε ελεύθερη μορφή, ενώ χημικά δεσμεύονται σε ένα μεγαλύτερο μόριο, ή ενθηκεύονται στενά μέσα σε ένα σύνολο τροφών. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ελευθερώνονται κατά τη διάρκεια της πρόσληψης με τη μηχανική διαδικασία του αλέσματος. Μπορούν επίσης να ελευθερωθούν κατά τη διάρκεια της διάσπασης των μεγάλων μορίων όπως οι πρωτείνες και το άμυλο, στις οποίες μπορούν να ενθηκευτούν.
Δεδομένου ότι το σώμα σας έχει ανάγκη συγκεκριμένες ποσότητες αυτών των βασικών θρεπτικών ουσιών, οι περισσότερες βιταμίνες και μερικά ανόργανα άλατα έχουν ενεργό μεταφορά στην κατάλληλη θέση για την απορρόφηση και λαμβάνονται στο σώμα με πολύ συγκεκριμένους τρόπους. Αυτές οι ενεργές μεταφορές ενεργούν ως παλινδρομήσεις, που συλλέγουν τη βιταμίνη ή το ανόργανο άλας και τα στέλνουν μέσω του εντερικού τοιχώματος των κυττάρων στο σώμα, όπου μπορεί να απελευθερωθεί άμεσα ή να μεταφερθεί σε ένα άλλο μεταφορικό μόριο. Δεδομένου ότι οι βιταμίνες και τα ανόργανα άλατα είναι μικρά και βρίσκονται συνήθως σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από τα αμινοξέα, οι υδατάνθρακες, και τα λίπη, αυτές οι ενεργές μεταφορές πρέπει να επιλέξουν και να τραβήξουν αυτά τα σημαντικά μόρια έξω από την τροφή και να τα βάλουν στο σώμα σας. Οι ενεργές μεταφορές απαιτούν ενέργεια για να λειτουργήσουν σωστά.
Το ασβέστιο και ο σίδηρος είναι παραδείγματα μεταλλευμάτων ή ανόργανων αλάτων που λαμβάνονται στο σώμα μέσα από την ενεργό μεταφορά.
Οι περισσότερες από τις υδατοδιαλυτές βιταμίνες έχουν, επίσης, μια ενεργό μεταφορά σε ισχύ, και αυτές οι ενεργές μεταφορές βρίσκονται, αρχικά, στο μεσαίο τμήμα του λεπτού εντέρου, τη νήστη. Μερικά μεταλλεύματα, όπως ο σίδηρος και το ασβέστιο, απορροφώνται στο πρώτο μέρος του λεπτού εντέρου καθώς επίσης και στη νήστη. Οι λιποδιαλυτές βιταμίνες (Βιταμίνες Α, D, Κ, και Ε), όπως συζητήσαμε παραπάνω, απορροφώνται με τα μικκύλια λίπους, και επομένως έχουν ανάγκη την παρουσία του λίπους για την πλήρη απορρόφησή τους.
Το μαγνήσιο είναι ένα μετάλλευμα τεράστιας σπουδαιότητας για την υγεία των οστών, την παραγωγή ενέργειας, και τη γενική υγιή λειτουργία όλου του σώματος δεδομένου ότι ενεργοποιεί περισσότερα από 300 κυτταρικά ένζυμα. Όπως το ασβέστιο, έτσι και το μαγνήσιο πρέπει, συνεχώς να παρέχεται για να διατηρείται η βέλτιστη λειτουργία. Το μαγνήσιο δεν έχει μια ενεργό μεταφορά, αλλά εξαρτάται εξ ολοκλήρου από τη διατροφική πρόσληψη και την υγιή εντερική επένδυση για την απορρόφησή του, και μπορεί να απορροφηθεί σε όλο το λεπτό έντερο και ακόμη και στο κόλον. Οι χαμηλές προσλήψεις μαγνήσιου, ή η απώλεια της ικανότητας της εντερικής οδού να απορροφήσει το μαγνήσιο λόγω κάποιας εντερικής φλεγμονής ή νόσου, μπορούν να οδηγήσουν σε ποικίλα προβλήματα όπως μυικές συσπάσεις ή τρεμούλα, αδυναμία, οξυθυμία και ανησυχία, κατάθλιψη, και αδύνατα οστά. Το μαγνήσιο βρίσκεται σε υψηλότερα επίπεδα σε τροφές ολικής άλεσης όπως τα δημητριακά αλλά, συχνά, αποβάλλεται κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας. Το ψωμί ολικής άλεσης και τα δημητριακά έχουν ένα πολύ υψηλότερο ποσοστό μαγνήσιου από το άσπρο ψωμί, το οποίο γίνεται από ραφιναρισμένο αλεύρι.
Η Βιταμίνη B12 απορροφάται διαφορετικά από τις άλλες βιταμίνες και τα μεταλλικά στοιχεία. Κατ’ αρχάς, συνήθως βρίσκεται προσκολλημένη στις πρωτείνες, και γι αυτό απαιτείται η πρωτεινική διάσπαση για να απελευθερωθεί. Κατόπιν, απαιτείται μια πρωτείνη που δημιουργείται στο στομάχι, που ονομάζεται ενδογενής παράγοντας, για την απορρόφησή της, αλλά δεν απορροφάται έως ότου φθάνει το σύμπλεγμα του ενδογενούς παράγοντα η βιταμίνη Β12- στο τελικό μέρος του λεπτού εντέρου, τον ειλεό. Η βέλτιστη πέψη της βιταμίνης B12 εξαρτάται από την ικανότητά σας να φτιάξετε μια υγιή ποσότητα γαστρικού οξέος, δεδομένου ότι για την πρωτεϊνική διάσπαση απαιτείται γαστρικό οξύ και έρευνες έχουν δείξει ότι ο ενδογενής παράγοντας δεν εκκρίνεται, επίσης σε επαρκή επίπεδα όταν το γαστρικό οξύ είναι χαμηλό.
ΠΕΨΗ
Πού λαμβάνει χώρα η Πέψη;
Ολόκληρη η διαδικασία της πέψης περιλαμβάνει πολλά διαφορετικά όργανα, που αποκαλούνται πεπτικό σύστημα, στο περιλαμβάνονται το στόμα, ο οισοφάγος, το στομάχι, το λεπτό έντερο, το παχύ έντερο, το ορθό έντερο και ο πρωκτός. Άλλα όργανα περιλαμβάνονται για να ενισχύσουν τη διαδικασία της πέψης, αλλά δεν θεωρούνται ως μέρος του πεπτικού συστήματος. Αυτά τα όργανα είναι η γλώσσα, οι αδένες στο στόμα που παράγουν το σάλιο, το πάγκρεας, το συκώτι και η χοληδόχος κύστη.
Τι Συμβαίνει στο Στόμα;
Η πέψη αρχίζει στο στόμα με το μάσημα των τροφών. Το μάσημα όχι μόνο διασπά τα πολύ μεγάλα συσσωματώματα των μορίων των τροφών σε πολύ μικρότερα σωμάτια και επιτρέπει στο σάλιο και τα ένζυμα να εισάγονται μέσα στα μεγαλύτερα συμπλέγματα τροφών, αλλά επίσης στέλνουν ένα μήνυμα στο σώμα για να ξεκινήσει τη διαδικασία της πέψης (χώνευσης). Η έρευνα έχει δείξει ότι η ενεργοποίηση των γευστικών υποδοχέων στο στόμα σας και η φυσική διαδικασία του μασήματος μεταβιβάζουν ένα σήμα στο νευρικό σύστημα.
Παραδείγματος χάριν, η γεύση της τροφής μπορεί να ενεργοποίηση την επένδυση του στομάχου για να παράγει οξύ, μια διαδικασία που ονομάζεται κεφαλική φάση πέψης. Επομένως, το στομάχι σας αρχίζει να ανταποκρίνεται στην τροφή ακόμη και πριν κάποια τροφή φύγει από το στόμα σας.
Το σάλιο εκκρίνεται από τους σιελογόνους αδένες στο στόμα σας και υγραίνει την τροφή για να βελτιώσει το μάσημα και το άλεσμα. Το σάλιο περιέχει επίσης μερικά ένζυμα που αρχίζουν τη διάσπαση των αμύλων και των λιπών. Παραδείγματος χάριν, η πέψη των υδατανθράκων ξεκινά με το ένζυμο που υπάρχει στους σιελογόνους αδένες, την άλφα-αμυλάση, και η πέψη των λιπών ξεκινά με την έκκριση του ενζύμου, λιπάση, που βρίσκεται στους αδένες κάτω από τη γλώσσα σας.
Τι συμβαίνει στον Οισοφάγο;
Ο οισοφάγος συνδέει το στόμα με το στομάχι. Παραδίδει την τροφή, που είναι αναμεμειγμένη με σάλιο, από το στόμα στο στομάχι και λειτουργεί ως διάκενο αέρος μεταξύ του εξωτερικού κόσμου και της πεπτικής οδού. Η σπουδαιότητα της ικανότητας του οισοφάγου να χωρίζει το στόμα και το στομάχι μπορεί να φανεί σε μια κατάσταση που είναι γνωστή ως GERD (νόσος της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης), στην οποία ο οισοφαγικός φραγμός δεν είναι αποτελεσματικός, κι έτσι τα όξινα περιεχόμενα του στομαχιού μπορεί να ‘δραπετεύσουν’ στον οισοφάγο. Ο καθένας από εμάς μπορεί να υποστεί μια γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, και ο οισοφάγος, με τη βοήθεια ενός άλλου χρήσιμου συστατικού του σάλιου, το σιελογόνο διττανθρακικό άλας, έχει την ικανότητα να καθαρίσει οποιοδήποτε γαστρικό οξύ που ‘δραπετεύει’. Σε πολλούς ανθρώπους, ωστόσο, αυτή η παλινδρόμηση μπορεί να εμφανίζεται συχνότερα, προκαλώντας πόνο και έχοντας επιπτώσεις στην υγιή πέψη. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται GERD (νόσος της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης) και είναι μία από τις πιο συνηθισμένες ασθένειες που υπάρχουν σήμερα στην ιατρική.
Τι Συμβαίνει στο Στομάχι;
Ο οισοφάγος συγκοινωνεί με το στομάχι, το οποίο είναι ένας μεγάλος θάλαμος που αποτελείται από τον πυθμένα, το σώμα (κεντρικό μέρος ενός οργάνου) και τέλος το άντρο (θάλαμος, κοιλότητα). Ολόκληρη η συμμετοχή του στομαχιού στην πέψη ονομάζεται γαστρική φάση της πέψης. Το στομάχι είναι το πρώτο τμήμα όπου οι πρωτεΐνες αποσυντίθενται και διασπώνται (χωρίζονται) σε μικρά πεπτίδια. Λόγω του όξινου περιβάλλοντός του, το στομάχι αποτελεί επίσης ένα θάλαμο απολύμανσης για τα βακτηρίδια και άλλους ενδεχομένως τοξικούς μικροοργανισμούς που μπορεί να είχαν εισαχθεί στο γαστροεντερικό σας σύστημα μέσω του στόματος.
Ο πυθμένας και το σώμα του στομαχιού, τα οποία αναφέρονται συνήθως μαζί και αποτελούν το μεγαλύτερο, σε μέγεθος, μέρος του στομαχιού, είναι εκεί όπου το στομάχι αποθηκεύει τις τροφές πριν τις απελευθερώσει στο έντερο. Όταν οι τροφές εισαχθούν στον πυθμένα και στο σώμα του στομαχιού, η επένδυση του πυθμένα (που ονομάζεται γαστρικός πυθμενικός βλεννογόνος υμένας) παράγει υδροχλωρικό οξύ (HCl). Αυτό το όξινο περιβάλλον είναι πολύ σημαντικό για την καταστροφή των τοξινών στις τροφές, όπως τα βακτηρίδια, καθώς επίσης και για να ξεστρίβει το σύμπλεγμα τρισδιάστατων πρωτεϊνικών αλυσίδων, μια διαδικασία που ονομάζεται μετουσίωση (αποδιάταξη) των πρωτεϊνών.
Ο γαστρικός πυθμενικός βλεννογόνος υμένας εκκρίνει επίσης ένα ένζυμο, το πεψινογόνο ή αλλιώς προπεψίνη, το οποίο είναι παρόν στο στομάχι κατά το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα αλλά είναι ανενεργό έως ότου εμφανιστεί το οξύ, όπου αρχίζει να ενεργοποιείται ως πεψίνη. Η πεψίνη δρα στις μετουσιωμένες πρωτεΐνες με το να υδρολύει, ή να ‘κόβει’, τους δεσμούς μεταξύ των αμινοξέων στην πρωτεϊνική αλυσίδα, έχοντας ως αποτέλεσμα αρκετές μικρότερες αλυσίδες, ή πεπτίδια.
Η υδρόλυση λίπους είναι πολύ ενεργή στο στομάχι. Τα λίπη έχουν ήδη εκτεθεί στη λιπάση που περιέχεται στο σάλιο, η οποία ξεκινά την υδρόλυση, αλλά η γαστρική λιπάση, που εκκρίνεται από το στομάχι, είναι πραγματικά υπεύθυνη για την υδρόλυση των λιπών στους ανθρώπους.
Το άντρο, ή το χαμηλότερο μέρος του στομαχιού, είναι η περιοχή δράσης του αλέσματος της τροφής και περιέχει έναν μηχανισμό – αισθητήρα, που ονομάζεται γαστρίνη, για τη ρύθμιση του επιπέδου του οξέος που παράγεται στο σώμα του στομαχιού. Το άντρο ελέγχει επίσης το άδειασμα (εκκένωση) των τροφών στο έντερο μέσω του πυλωρικού σφιγκτήρα. Με αυτόν τον τρόπο οι τροφές μπορούν να απελευθερωθούν μέσα στο έντερο με έναν ελεγχόμενο τρόπο. Μόλις το μίγμα τροφή-οξύ-ένζυμο φύγει από το στομάχι, ονομάζεται χυμός. Η μετακίνηση του χυμού μέσω του πυλωρικού σφιγκτήρα υποκινεί το έντερο για να απελευθερώσει τις ορμόνες, εκκριματίνη και χολυστοκινίνη, που δίνουν σήμα στο πάγκρεας να απελευθερώσει το περιεχόμενό του, τον παγκρεατικό χυμό, μέσα στον αυλό ή κοιλότητα (την επένδυση) του δωδεκαδάκτυλου (το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου).
Τι Συμβαίνει στο Λεπτό Έντερο;
Το λεπτό έντερο, που είναι ειδικά σχεδιασμένο για να μεγιστοποιεί τη διαδικασία της πέψης και της απορρόφησης, έχει μια εκτεταμένη περιοχή επιφάνειας με εσωτερικές πτυχές, που ονομάζονται, λάχνες και μικρολάχνες, για να αυξάνουν την περιοχή της επιφάνειάς του και να ενισχύουν την ικανότητά του να απορροφά τις θρεπτικές ουσίες. Όλη μαζί, αυτή η επιφάνεια ονομάζεται ψυκτροειδής παρυφή του λεπτού εντέρου. Μερικά ένζυμα είναι παρόντα στην επιφάνεια της ψυκτροειδούς παρυφής, όπως οι δισακχαριτάσες, δηλαδή η σακχαράση, η μαλτάση, και η λακτόζη, οι οποίες υδρολύουν τους δισακχαρίτες (σάκχαρα που αποτελούνται από δύο μονοσακχαρίτες) σε δύο μεμονωμένα μόρια σακχάρου τους.
Το δωδεκαδάχτυλο, το μέρος του λεπτού εντέρου που είναι πιο κοντά στο στομάχι, είναι ένας θάλαμος εξουδετέρωσης στον οποίο ο χυμός από το στομάχι αναμιγνύεται με το διττανθρακικό άλας, το οποίο εμφανίζεται πάλι, αυτή τη φορά στον παγκρεατικό χυμό.
Το διττανθρακικό άλας ελαττώνει την οξύτητα του χυμού, επιτρέποντας κατά συνέπεια σε περισσότερα ένζυμα να λειτουργήσουν και να προάγουν τη διάσπαση των μακρομορίων που είναι ακόμα παρόντα. Ο παγκρεατικός χυμός περιέχει επίσης πολλα από τα ένζυμα που είναι απαραίτητα για την πέψη των πρωτεϊνών, όπως η θρυψίνη και η χυμοθρυψίνη, ένζυμα που χωρίζουν τις πρωτεΐνες και τα πεπτίδια σε μία -, δύο -, και τρεις αλυσίδες αμινοξέων, και την αμυλάση, ένα ένζυμο που συνεχίζει την υδρόλυση του αμύλου.
Μερικές θρεπτικές ουσίες, όπως ο σίδηρος και το ασβέστιο, απορροφώνται πιο αποτελεσματικά στο δωδεκαδάχτυλο. Ωστόσο, η νήστις, το μεσαίο τμήμα του λεπτού εντέρου, είναι το μέρος όπου απορροφώνται ενεργά οι περισσότερες θρεπτικές ουσίες. Τα αμινοξέα όπως επίσης και οι περισσότερες βιταμίνες και τα ανόργανα άλατα απορροφώνται στο δωδεκαδάχτυλο. Η διαδικασία της απορρόφησης που χρησιμοποιείται από το δωδεκαδάχτυλο ονομάζεται ενεργός απορρόφηση αφού το σώμα σας χρησιμοποιεί ενέργεια για να επιλέξει τις συγκεκριμένες θρεπτικές ουσίες που χρειάζεται. Οι πρωτεΐνες-φορείς ή οι δίαυλοι γαντζώνονται σε αυτές τις θρεπτικές ουσίες και τις παίρνουν μαζί τους μέσω του κυτταρικού τοιχώματος του δωδεκαδάχτυλου και μέσα στην πυλαία φλέβα, η οποία τις μεταφέρει στο συκώτι.
Η ενεργός απορρόφηση λίπους λαμβάνει χώρα επίσης στο δωδεκαδάχτυλο και τη νήστιδα, και απαιτεί το λίπος να χωριστεί σε μικρά συσσωματώματα που μπορούν να μεταφερθούν κατευθείαν στο σώμα σας. Το σώμα χρησιμοποιεί τη χολή ως μέσο καθαρισμού για να διαλυτοποιήσει το λίπος. Η χολή παράγεται από το συκώτι, αποθηκεύεται στη χοληδόχο κύστη, και απελευθερώνεται μέσα στο δωδεκαδάχτυλο και τη νήστιδα μετά από κάθε γεύμα. Μπορεί, έπειτα να διαμορφώσει μικκύλια, μικρά σταγονίδια λίπους, για την απορρόφηση του λίπους. Αυτή η διαδικασία είναι ιδιαίτερα σημαντική για την απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών (Βιταμίνες Α, D, E, και Κ), και για την απορρόφηση της χοληστερόλης.
Το μεγαλύτερο μέρος του αμύλου αφομοιώνεται επίσης στο δωδεκαδάχτυλο και τη νήστιδα, δηλαδή στο πρώτο και το δεύτερο τμήμα του λεπτού εντέρου. Οι μονοσακχαρίτες, γλυκόζη και γαλακτόζη, προϊόντα της πέψης των υδατανθράκων, απορροφώνται ενεργά μέσω του εντέρου με μια διαδικασία που απαιτεί ενέργεια. Η φρουκτόζη, ένας άλλος κοινός μονοσακχαρίτης προϊόν, κι αυτός, της πέψης των υδατανθράκων, καθώς επίσης και μια κοινή γλυκαντική ουσία που χρησιμοποιείται σε πολλές επεξεργασμένες τροφές, απορροφώνται πιο αργά με μια διαδικασία που ονομάζεται μεταφορά με υποβοηθούμενη (διευκολυνόμενη) διάχυση. Για την διαδικασία αυτή δεν απαιτείται ενέργεια.
Ο ειλεός είναι το τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου. Ο ειλεός είναι υπεύθυνος για την ολοκλήρωση της πέψης των θρεπτικών ουσιών και για την επανααπορρόφηση των χολικών αλάτων που έχουν βοηθήσει στο να διαλυτοποιηθούν τα λίπη. Αν και οι περισσότερες θρεπτικές ουσίες απορροφώνται στο δωδεκαδάχτυλο και τη νήστιδα, δηλαδή στα πρώτα δύο τμήματα του λεπτού εντέρου, ο ειλεός είναι το μέρος όπου η βιταμίνη B12 απορροφάται επιλεκτικά μέσα στο σώμα σας.
Στο τέλος της μετακίνησης μέσω του λεπτού εντέρου, ο χυμός έχει μειώσει περίπου το 90 τοις εκατό των βιταμινών και των ανόργανων αλάτων του και το μεγαλύτερο μέρος των άλλων θρεπτικών ουσιών του. Επιπλέον, περίπου 8 έως 10 λίτρα υγρού απορροφώνται στο λεπτό έντερο καθημερινά.
Οι σύνθετοι υδατάνθρακες που αντιστέκονται στην ενζυμική αποδόμιση, όπως οι ίνες και το ανθεκτικό άμυλο, παραμένουν, όπως ακριβώς μια μικρή ποσότητα άλλων μορίων και θρεπτικών ουσιών των τροφών που έχουν παραλείψει τη διαδικασία πέψης. Παραδείγματος χάριν, περίπου 3-5% της προσληφθείσης πρωτείνης παραλείπει, συνήθως, την πέψη και συνεχίζει στο παχύ έντερο.
Τι Συμβαίνει στο Παχύ Έντερο;
Το παχύ έντερο δεν είναι σχεδιασμένο για την ενίσχυση της απορρόφησης αλλά εξειδικεύεται ιδιαίτερα στη συντήρηση του νατρίου και του νερού που διαφεύγουν την απορρόφηση στο λεπτό έντερο, παρ’ όλο που μεταφέρει μόνο ένα λίτρο υγρών την ημέρα. Το παχύ έντερο είναι περίπου πέντε πόδια μακρύ, συμπεριλαμβανομένων και των τελικών του τμημάτων, του κόλον και το ορθού εντέρου.
Είναι ενδιαφέρον, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος της πέψης και της απορρόφησης λαμβάνουν χώρα αρχικά στο παχύ έντερο, ότι η τροφή, που σε αυτό το σημείο είναι πρωτίστως οι ίνες, θα ξοδεψουν περισσότερο χρόνο στο παχύ σας έντερο από οπουδήποτε αλλού κατά τη διάρκεια της πέψης. Κατά μέσον όρο, η τροφή ταξιδεύει μέσω του στομαχιού σε 1/2 έως δύο ώρες, συνεχίζει μέσω του λεπτού εντέρου κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο έως έξι ωρών, και περνά έξι έως 72 ώρες στο παχύ σας έντερο πριν από την τελική απομάκρυνση μέσω της αφόδευσης.
Ένα λόγος που η τροφή παραμένει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στο παχύ έντερο μπορεί να είναι το γεγονός ότι το παχύ έντερο είναι σε θέση να αναπαράγει τις θρεπτικές ουσίες από την τροφή. Η τροφή που αναπαράγεται στο παχύ έντερο είναι αρχικά η ίνα, και το παχύ έντερο περιέχει ένα οικοσύστημα βακτηριδίων που μπορεί να προκαλέσει ζύμωση σε ένα μεγάλο μέρος αυτής της ίνας, παράγοντας πολλές θρεπτικές ουσίες που είναι απαραίτητες για την υγεία των κυττάρων του κόλον. Η ζύμωση που προκαλείται στο κόλον, παράγει επίσης μια σειρά βραχέων αλυσίδων λιπαρών οξέων, συμπεριλαμβανομένου και του προπιονικού οξέος, του οξικού οξέος, και του βουτυρικού οξέος, τα οποία απαιτούνται για την υγιή ανάπτυξη των κυττάρων του κόλον και έχουν και πολλές άλλες ενισχυτικές λειτουργίες στο σώμα σας.
Τα φιλικά βακτηρίδια που είναι υπεύθυνα για την αρχική ποσότητα της υγιούς ζύμωσης του παχέος εντέρου ονομάζονται προβιοτικά και σε αυτά περιλαμβάνονται τα είδη των Bifidobacteria και των Γαλακτοβάκιλλων. Μαζί με την παροχή των ευεργετικών προϊόντων ζύμωσης, τα προβιοτικά βακτηρίδια κρατούν τα παθογόνα βακτηρίδια ή αυτά που προκαλούν ασθένειες, από το να αποικίσουν στο παχύ σας έντερο. Ορισμένες ίνες στην τροφή, που ονομάζονται πρεβιοτικά, ενισχύουν ιδιαίτερα αυτά τα προβιοτικά βακτηρίδια. Στα πρεβιοτικά περιλαμβάνονται τέτοια μόρια όπως η ινουλίνη και τα φρουκτοολιγοσακχαρίδια, που βρίσκονται στο ραδίκι και την αγκινάρα της Ιερουσαλήμ, και μπορεί να περιλαμβάνουν και μερικούς άλλους υδατάνθρακες όπως τα γαλακτοολιγοσακχαρίδια, οι αραβινογαλακτάνες, και οι αραβοξυλάνες, τα οποία περιέχονται στις ίνες της σόγιας και του ρυζιού, καθώς και στα εκχυλίσματα των αγριόπευκων.
Κάποια ίνα μπορεί να μην έχει υποστεί ζύμωση, παρ’ όλα αυτά είναι επίσης σημαντική επειδή παρέχει όγκο για την απέκκριση των κοπράνων, και μπορεί να δεσμεύσει τις τοξίνες και τα προϊόντα αποβλήτων για την αφαίρεσή τους μέσω του κοπράνου. Τέλος, το ορθό έντερο και ο πρωκτός επιτρέπουν την ελεγχόμενη απέκκριση του κοπράνου.
Τι Συμβαίνει στο Πάγκρεας;
Το πάγκρεας μπορεί να θεωρηθεί ως εργοστάσιο παραγωγής πρωτεινών. Παράγει και εκκρίνει πολλά από τα ένζυμα που είναι απαραίτητα για την πέψη, συμπεριλαμβανομένων και των ενζύμων που αφομοιώνουν τις πρωτείνες (θρυψίνη, χυμοτριοσύνη, καρβοξυπεπτιδάση, και ελαστάση), των ενζύμων που αφομοιώνουν το λίπος (λιπάση και φωσφολίπαση), καθώς και των ενζύμων που αφομοιώνουν τους υδατάνθρακες (άλφα-αμυλάση). Το πάγκρεας απελευθερώνει αυτά τα ένζυμα μέσα σε έναν παγκρεατικό χυμό, ο οποίος είναι εμπλουτισμένος με διττανθρακικό άλας. Το διττανθρακικό άλας χρησιμοποιείται για να εξουδετερώνει το οξύ στο χυμό. Περισσότερο από ένα λίτρο παγκρεατικού χυμού απελευθερώνεται την ημέρα ως αντίδραση στα σήματα που εκπέμπονται από την κατανάλωση ενός γεύματος.
Δεδομένου ότι οι ιστοί του σώματός σας αποτελούνται από πρωτείνες, τα παγκρεατικά ένζυμα που αφομοιώνουν τις πρωτείνες έχουν τη δυνατότητα να αφομοιώσουν τους ίδιους τους ιστούς σας. Το σώμα σας έχει έναν περίπλοκο τρόπο προστασίας από την αυτο-αφομοίωση μέσω αυτών των ενζύμων. Το στομάχι και η επένδυση της εντερικής οδού (ή αλλιώς του εντερικού σωλήνα) έχουν ένα βλεννώδες στρώμα που προστατεύει τον ιστό από την άμεση πέψη μέσω αυτών των ενζύμων. Το πάγκρεας χρησιμοποιεί άλλους μηχανισμούς για προστασία. Αρχικά, παράγει τα ένζυμα σε μια ανενεργό μορφή, που ονομάζονται ζυμογόνα ή προένζυμα. Παραδείγματος χάριν, η θρυψίνη παράγεται ως το ανενεργό προένζυμο θρυψινογόνο. Το θρυψινογόνο μεταφέρεται στο έντερο όπου ενεργοποιείται σε θρυψίνη από ένα ένζυμο την πρωτεάση στην ψυκτροειδή παρυφή των κυττάρων των εντέρων. Όλα τα παγκρεατικά ένζυμα εκτός από τη λιπάση και την άλφα-αμυλάση εκκρίνονται ως προένζυμα, και είναι επομένως ανενεργά μέσα στο πάγκρεας.
Τι Συμβαίνει στο Συκώτι;
Το συκώτι είναι ένα από τα πιο ενεργά όργανα στο σώμα σας. Το συκώτι είναι το κέντρο διαλογής (ή αλλιώς κέντρο εκκαθάρισης) για όλη την απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών μέσω του γαστρεντερικού συστήματος. Το συκώτι επανεξετάζει τις ενώσεις που έχουν ληφθεί και έχει την ικανότητα να ξεχωρίσει τις τοξίνες και άλλα μόρια. Έχει ένα σύστημα αποτοξίνωσης, στο οποίο τα φάρμακα και οι τοξίνες μετατρέπονται χημικά σε μόρια που μπορούν να αποβληθούν μέσω των νεφρών (ούρα) ή του εντέρου (κόπρανα). Το συκώτι είναι επίσης υπεύθυνο για να συνθέτει τις περισσότερες από τις πρωτεΐνες που κυκλοφορούν στο αίμα σας, και παράγει τη χολή, η οποία είναι σημαντική για την πέψη των λιπών και χρησιμοποιείται για την έκκριση της χοληστερόλης και άλλων λιποδιαλυτών μορίων.
Το συκώτι είναι το σημαντικότερο όργανο που εμπλέκεται στη διατήρηση των υγιών επιπέδων του σακχάρου του αίματος (γλυκόζη). Παρακολουθεί και ελέγχει τις ανάγκες, που έχει το σώμα σας, για γλυκόζη και παρέχει γλυκόζη από την πέψη, ή λαμβάνει γλυκόζη με τη διάσπαση γλυκογόνου, η μορφή με την οποία η γλυκόζη αποθηκεύεται στο συκώτι σας. Το συκώτι έχει μόνο ένα εικοσιτετράωρο για τον ανεφοδιασμό του γλυκογόνου. Στην παρατεταμένη νηστεία, όταν δεν παρέχεται η γλυκόζη στη διατροφή και τα αποθέματα γλυκογόνου έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί, το συκώτι σας θα συνθέσει τη γλυκόζη από τα αμινοξέα και άλλα μόρια.
Το συκώτι είναι επίσης το αρχικό όργανο στο οποίο μεταβολίζονται τα λίπη. Το συκώτι μπορεί να φτιάξει τη χοληστερόλη και είναι η αρχική θέση που πηγαίνει η χοληστερόλη όταν φεύγει από το αίμα. Το συκώτι αποβάλλει τη χοληστερόλη υπό τη μορφή χολικών οξέων. Κάθε μέρα, το συκώτι σας εκκρίνει περίπου 500 milliliters χολικών οξέων, τα οποία χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια της πέψης για να διαλυτοποιήσουν τα λίπη.
Τι Συμβαίνει στη Χοληδόχο Κύστη;
Η χοληδόχος κύστη είναι η περιοχή αποθήκευσης για τα χολικά οξέα που παράγονται από το συκώτι. Μετά από την κατανάλωση ενός γεύματος, η χοληδόχος κύστη δίνει σήμα για να απελευθερώσει το περιεχόμενό της στο δωδεκαδάχτυλο και στη νήστη, όπου είναι διαθέσιμες για την χώνευση των λιπών.
Διάφοροι Τρόποι για να Διατηρήσετε Υγιή την Πέψη σας
Η πέψη απαιτεί την υποστήριξη σε όλες τις διαφορετικές φάσεις που περνά έτσι ώστε να διατηρηθεί υγιής:
* Να μασάτε πολύ την τροφή σας. Το μάσημα είναι η φυσική διαδικασία της διάσπασης της τροφής σε μικρότερα κομμάτια. Όταν μασάτε πολύ, οι τροφές αναμειγνύονται καλά με το σάλιο, το οποίο υγραίνει τα σωματίδια των τροφών και παρέχει ένα μέσο για τα ένζυμα, όπως η αμυλάση και η λιπάση, έτσι ώστε να φτάσουν στα κομμάτια των τροφών και να αρχίσει η διαδικασία της πέψης (χώνευσης) του αμύλου και των λιπών. Το μάσημα μεταβιβάζει, επίσης, ένα σήμα στο σώμα για να αρχίσει τη διαδικασία της πέψης, προειδοποιώντας το στομάχι για να προετοιμαστεί να δημιουργήσει το γαστρικό οξύ, και να δώσει, με τη σειρά του, ένα σήμα στο πάγκρεας έτσι ώστε να προετοιμαστεί για να εκκρίνει το περιεχόμενό του στην κοιλότητα του σωλήνα του λεπτού εντέρου.
* Όταν ένα γεύμα δεν μασιέται καλά, τα κομμάτια της τροφής είναι πάρα πολύ μεγάλα. Δεδομένου ότι τα πεπτικά ένζυμα μπορούν να λειτουργήσουν μόνο στην επιφάνεια των τμημάτων της τροφής, το ανεπαρκές μάσημα οδηγεί στην ελλιπή πέψη. Αυτό σημαίνει όχι μόνο ότι οι θρεπτικές ουσίες αφήνονται στις τροφές και δεν απορροφώνται, αλλά και ότι αποτελούν επιπλέον τροφή για τα βακτηρίδια που βρίσκονται στο κόλον. Αυτή η πρόσθετη τροφή των βακτηρίων οδηγεί στην ανάπτυξη των βακτηριδίων, στην πρόκληση αερίων και στα συμπτώματα της δυσπεψίας.
* Η κατανάλωση πρέπει πάντα να αρχίζει με το προσεκτικό μάσημα της τροφής έτσι ώστε να ολοκληρωθεί σωστά η διαδικασία της πέψης.
* Εξασφαλίστε επαρκής ποσότητες πεπτικών παραγόντων. Μετά το μάσημα, η επόμενη στάση της τροφής είναι το στομάχι, όπου απαιτείται μια επαρκή ποσότητα γαστρικού οξέος (υδροχλωρικό οξύ). Το γαστρικό οξύ απαιτείται για την επαρκή διάσπαση των πρωτεϊνών. Χωρίς την επαρκή ποσότητα γαστρικού οξέος, όχι μόνο είναι αναποτελεσματική η διαδικασία της πέψης των πρωτεινών, αλλά επηρεάζεται σοβαρά και η πέψη της βιταμίνης B12. Για να γίνει σωστά η πέψη και η απορρόφηση της βιταμίνης B12 πρέπει να απελευθερωθεί από τις πρωτείνες.
Επιπλέον, ο ενδογενής παράγοντας, δηλαδή η πρωτείνη που είναι απαραίτητη για την απορρόφηση της βιταμινής B12, είναι χαμηλός όταν και το γαστρικό οξύ είναι χαμηλό.
* Το χαμηλό γαστρικό οξύ (υποχλωρυδρία που είναι η έλλειψη υδροχλωρικού οξέος από το γαστρικό υγρό) είναι κάτι συνηθισμένο, ειδικά στους ηλικιωμένους ανθρώπους, αφού καθώς γερνάμε, παράγουμε λιγότερο γαστρικό οξύ. Η έρευνα δείχνει ότι οι περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους άνω των 60 ετών έχουν υποχλωρυδρία. Ποικίλοι παράγοντες μπορούν να παρεμποδίσουν την ικανοποιητική παραγωγή γαστρικού οξέος συμπεριλαμβανομένων των παθογόνων βακτηριδίων, pylori Helicobacter, και της συχνής χρήσης αντιοξέων. Η υποχλωρυδρία συνδέεται επίσης με πολλές ασθένειες, όπως το άσθμα, η κοιλιακή ιδιοπαθής στεατόρροια (μια χρόνια μορφή συνδρόμου δυσαπορρόφησης), η ηπατίτιδα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η οστεοπόρωση, και ο σακχαρώδης διαβήτης. Στις ενδείξεις για την ύπαρξη υποχλωρυδρίας περιλαμβάνεται μια αίσθηση πληρότητας μετά το φαγητό, υπερβολικό φούσκωμα και ρέψιμο, δυσπεψία, πολλαπλές τροφικές αλλεργίες, τροφές που δεν έχουν χωνευτεί και φαίνονται στα κόπρανα, ξεφλούδισμα και νύχια που σπάνε εύκολα.
* Εκτός από το υδροχλωρικό οξύ, η παραγωγή των παγκρεατικών ενζύμων και του διττανθρακικού άλατος εμφανίζονται επίσης σε μερικούς ανθρώπους. Εάν κριθεί απαραίτητο, αυτοί οι πεπτκοί παράγοντες μπορούν να αντικατασταθούν με τα κατάλληλα συμπληρώματα. Η ενίσχυση των πεπτικών ενζύμων μπορεί επίσης να ληφθεί από φρέσκο ανανά ή παπάγια, τα οποία περιέχουν το ένζυμο βρωμελαίνη, καθώς και από άλλα φρέσκα λαχανικά και βότανα. Οι επεξεργασμένες τροφές, όπως ο κονσερβοποιημένος ανανάς, περιέχουν μικρή ενζυμική δράση δεδομένου ότι τα πεπτικά ένζυμα είναι πρωτείνες, οι οποίες καταστρέφονται με τη θερμότητα, όπως συμβαίνει στη διαδικασία αποστείρωσης. Έτσι, το να αρχίσετε ένα γεύμα με φρέσκα φρούτα ή σαλάτες μπορεί να σας βοηθήσει να ενισχύσετε και να διατηρήσετε υγιή την πέψη σας.
* Αναγνωρίστε και αποκλείστε την πρόσληψη αλλεργιογόνων τροφών. Η ψυκτροειδής παρυφή του εντέρου (η απορροφητικοη επιφάνεια του λεπτού εντέρου) μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά από τις τροφικές αλλεργίες, οι οποίες προκαλούν φλεγμονή κατά μήκος του τοιχώματος του ενερικού σωλήνα. Όταν εμφανιστεί μια τροφική αλλεργική αντίδραση, το ανοσοποιητικό σύστημα θεωρεί τις συγκεκριμένες τροφές ως εχθρικούς εισβολείς, και διαμορφώνει αντισώματα, που προσκολλώνται πάνω σε αυτά τα αλλεργιογόνα για να βοηθήσουν στην εξάλειψή τους. Ως μέρος της αμυντικής δράσης του ανοσοποιητικού συστήματος ενάντια στις αλλεργιογόνες τροφές, η φλεγμονή μπορεί να εμφανιστεί κατά μήκος της επένδυσης του εντερικού σωλήνα, διακόπτοντας τη διαδικασία απορρόφησης και προκαλώντας βλάβη στην επένδυση. Οι γαστρεντερικές φλεγμονώδεις νόσοι – όπως η εκκολπωμάτωση εντέρου ή η φλεγμονώδης νόσο του εντέρου – και η κοιλιακή ιδιοπαθής στεατόρροια (μια χρόνια μορφή συνδρόμου δυσαπορρόφησης) (δυσανεξία στην γλουτένη που βρίσκεται στα δημητριακά) οδηγούν, επίσης, στη βλάβη που προκαλείται στα τοιχώματα των εντέρων. Οι πιο συνηθισμένες αλλεργιογόνες τροφές περιλαμβάνουν τις πρωτείνες γάλακτος, τα δημητριακά, τη σόγια, μερικά οστρακόδερμα, και τα φυστίκια.
* Ενισχύστε τον γαστρεντερικό φραγμό. Το γαστρεντερικό κυτταρικό τοίχωμα είναι ο φραγμός μεταξύ αυτού που τρώτε και του εσωτερικού μέρους του σώματός σας. Επομένως, η ακεραιότητα αυτού του φραγμού είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία σας. Η ενίσχυση για τη βλεννογόνο που καλύπτει τα κύτταρα στο γαστρεντερικό σωλήνα είναι πολύ σημαντική, ειδικά στο στομάχι. Η βλεννογόνος στιβάδα είναι ένας τρόπος για να προστατευτεί το στομάχι και το ανώτερο τμήμα του λεπτού εντέρου από τις καταστρεπτικές επιδράσεις του γαστρικού οξέος. Το αλκοόλ, τα συνταγολογημένα αντιφλεγμονώδη φάρμακα, που ονομάζονται NSAIDS (π.χ. η ασπιρίνη), και τα παθογόνα βακτηρίδια, όπως το βακτηρίδιο pylori Helicobacter μπορούν να μειώσουν τη βλεννογόνο στιβάδα, που οδηγεί σε αλλοιώσεις στο στομάχι και στα τοιχώματα του σωλήνα του λεπτού εντέρου.
* Η χολίνη παρέχει τη θρεπτική υποστήριξη που απαιτείται για μια υγιή βλεννογόνο στιβάδα και βρίσκεται στα λαχανικά όπως το κουνουπίδι και το μαρούλι. Η χολίνη μπορεί, επίσης, να ληφθεί από τη λεκιθίνη (φωσφατιδυλοχολίνη), η οποία υπάρχει σε υψηλή συγκέντρωση στα αυγά και τη σόγια. Μερικές τροφές βοηθούν επίσης στη καταπολέμηση ή προστασία από τη βλάβη που προκαλείται από το βακτηρίδιο pylori Helicobacter, και σε αυτές περιλαμβάνονται οι κατεχίνες που βρίσκονται στο πράσινο τσάι, μερικά καρυκεύματα όπως η κανέλα, τα καροτινοειδή που βρίσκονται στα λαχανικά, και η βιταμίνη C, που βρίσκεται στα εσπεριδοειδή.
* Να παρέχετε ένα θεραπευτικό περιβάλλον για το λεπτό έντερο. Οι ερευνητικές μελέτες έχουν δείξει ότι ο φραγμός στον σωλήνα του λεπτού εντέρου μπορεί να πάθει διαρροή υπό συγκεκριμένες συνθήκες. Δηλαδή τα κύτταρα χαλαρώνουν τις συνδέσεις τους μεταξύ τους, με συνέπεια ένα τοίχωμα με τρύπες μεταξύ των κυττάρων αντί να σχηματίζουν μια ισχυρή, συνδεδεμένη και συνεχή επιφάνεια. Όταν συμβαίνει αυτό, τα μόρια μπορούν να μπουν μέσα στο σώμα, κάτι, που υπό φυσιολογικές συνθήκες, δεν θα συνέβαινε αφού δεν θα μπορούσαν να μεταφερθούν μέσω του τοιχώματος των κυττάρων του εντέρου. Επιπλέον, οι μελέτες έχουν δείξει ότι αυτό το διαρρέων έντερο μπορεί επίσης να προκαλέσει προβλήματα στην φυσιολογική μεταφορά των θρεπτικών ουσιών. Αυτό συμβαίνει πιθανώς επειδή οι περισσότερες θρεπτικές ουσίες λαμβάνονται στο σώμα μέσω των κυττάρων που βρίσκονται στο τοίχωμα των εντέρων με την επιλεκτική διαδικασία της ενεργού μεταφοράς, και ίσως χρειαστεί να πάνε μέσω των κυττάρων και όχι γύρω από αυτά για να φτάσουν στα σωστά συστήματα μεταφορών στο σώμα σας. Επομένως, με το διαρρέων έντερο, τα πράγματα που δεν πρέπει να μπουν, μπαίνουν, και εκείνα που θα έπρεπε να μπουν δεν μπορούν να πάνε εκεί που πρέπει για την επαρκή μεταφορά μέσω του σώματος. Το αποτέλεσμα είναι το σώμα δεν λαμβάνει τη σωστή διατροφή που χρειάζεται.
* Οτιδήποτε ερεθίζει την επένδυση του γαστρεντερικού σωλήνα μπορεί να προκαλέσει διαρροή στο έντερο, αλλά ο σημαντικότερος παράγοντας συνεισφοράς είναι φλεγμονή (π.χ., τροφικές αλλεργίες). Το διαρρέων έντερο εμφανίζεται υπό συνθήκες στρες (δείτε παρακάτω), και βρίσκεται μετά από θεραπείες ακτινοβολίας για καρκίνο, μετά από κάποια χημειοθεραπεία, με ασθένειες όπως η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, και μετά από διάφορες βακτηριδιακές μολύνσεις, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε υπερβολική ανάπτυξη βακτηριδίων στο λεπτό έντερο.
* Το να αποκλείσετε την πρόσληψη τροφών στις οποίες έχετε δυσανεξία ή είστε αλλεργικοί μπορεί να σας βοηθήσει να παρέχετε ένα θεραπευτικό περιβάλλον στο λεπτό σας έντερο. Τα καροτινοειδή, (ένας πρόδρομος στη βιταμίνη Α), μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντικά δεδομένου ότι η βιταμίνη Α ενισχύει την ωρίμανση των επιθηλιακών κυττάρων, τα οποία αποτελούν το είδος του κυττάρου που επενδύει το εσωτερικό τμήμα του εντερικού σωλήνα, και είναι και τα ώριμα επιθηλιακά κύτταρα που σχηματίζουν τον ισχυρότερο φραγμό στον εντερικό σωλήνα. Τα καροτινοειδή βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα στα λαχανικά, ειδικά στα πορτοκάλι και στα κόκκινα λαχανικά.
* Η γλουταθειόνη, ένα μικρό πεπτίδιο που βρίσκεται σε υψηλότερες συγκεντρώσεις στα φρέσκα λαχανικά, τα φρούτα, και στα άπαχα κρέατα είναι επίσης ευεργετικό για το λεπτό έντερο, δεδομένου ότι μπορεί να ενεργήσει στον εντερικό σωλήνα, άμεσα, ως αντιοξειδωτικό και να βοηθήσει να μειωθούν τα καταστρεπτικά μόρια που μπορούν να παραχθούν κατά τη διάρκεια της φλεγμονής. Η βιταμίνη C, που περιέχεται στα εσπεριδοειδή, και η βιταμίνη Ε, που βρίσκεται στα δημητριακά ολικής αλέσως και τα έλαια των καρυδιών, είναι σημαντικά αντιοξειδωτικά για το λεπτό έντερο και συνεργάζονται με την γλουταθειόνη για να βοηθήσουν στην θεραπεία των εντέρων.
* Τα κύτταρα που επενδύουν το εσωτερικό τμήμα του εντερικού σωλήνα χρειάζονται καύσιμα για να συνεχίσουν τη διαδικασία της πρόσληψής τους σε θρεπτικά συστατικά. Τα καύσιμα που προτιμώνται περισσότερο για αυτά τα κύτταρα είναι το αμινοξύ γλουταμίνη, η οποία μπορεί να ληφθεί από τις πρωτεΐνες. Κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι οι βραχείες αλυσίδες λιπαρών οξέων μπορούν επίσης να υποστηρίξουν το φραγμό του σωλήνα του λεπτού εντέρου επειδή μπορούν να χρησιμεύσουν ως εναλλακτικό καύσιμο για τα κύτταρα που αποτελούν την επένδυση των εντέρων. Τα κύτταρα του σωλήνα του λεπτού εντέρου απαιτούν επίσης ενέργεια για να διατηρήσουν την ακεραιότητα του τοιχώματος των κυττάρων, και η παραγωγή ενέργειας απαιτεί υγιή επίπεδα βιταμίνης B5. Τα μανιτάρια, το κουνουπίδι, οι σπόροι του ηλίανθου, το καλαμπόκι, το μπρόκολο, και το γιαούρτι είναι συγκεντρωμένες πηγές βιταμίνης B5. Τα κύτταρα του εντερικού σωλήνα απαιτούν επίσης έναν αριθμό βιταμινών, που είναι πολύ σημαντικές για την καθολική θρέψη του οργανισμού.
* Βοηθήστε την αύξηση (ανάπτυξη) των προβιοτικών βακτηριδίων. Όταν μια καλή αναλογία προβιοτικών βακτηριδίων έχει αποικίσει στο κόλον, αφήνουν απ’ έξω τα παθογόνα βακτηρίδια και άλλους μικροοργανισμούς που διακινδυνεύουν την υγεία σας, αποτρέποντας την ανάπτυξή τους. Με το να υποστεί ζύμωση η ίνα το σώμα σας δεν θα μπορούσε να αφομοιώσει άμεσα, αυτά τα υγιή βακτηρίδια του παχέος εντέρου παράγουν επίσης βραχείες αλυσίδες λιπαρών οξέων που τα κύτταρα του κόλον χρησιμοποιούν για τη δική τους θρέψη.
Επιπλέον, αυτές οι βραχείες αλυσίδες λιπαρών οξέων απορροφώνται στο σώμα και έχουν ευεργετικά αποτελέσματα στο λεπτό έντερο και γενικότερα στο σύστημα. Παραδείγματος χάριν, μπορούν να βοηθήσουν να διατηρηθούν υγιή τα επίπεδα του σακχάρου και των λιπιδίων του αίματος (λίπος), και μπορούν επίσης να αυξήσουν την ποσότητα του ασβεστίου που λαμβάνεται από το λεπτό έντερο, και να προωθήσουν τη μετακίνηση των τροφών μέσω του εντερικού σωλήνα. Οι τροφές που θα εφοδιάσουν τον οργανισμό με προβιοτικά βακτηρίδια περιλαμβάνουν μερικά γιαούρτια, kefir, και άλλα τροφές που έχουν υποστεί ζύμωση με Γαλακτοβάκιλλο ή περιέχουν Bifidobacteria, τα ευεργετικά είδη βακτηριδίων.
Στις τροφές που θα θρέψουν τα προβιοτικά βακτηρίδια περιλαμβάνονται οι τροφές που περιέχουν ίνα σόγιας, ινουλίνη (από το ραδίκι ή την αγκινάρα της Ιερουσαλήμ), και ίνα ρυζιού.
* Επιτρέψτε την υγιή εντερική διέλευση. Η μετακίνηση της τροφής, ή του χυμού, μέσω της πεπτικής οδού είναι πολύ σημαντικές. Η υγιής εντερική διέλευση ενισχύεται, εν μέρει, από τις βραχείες αλυσίδες λιπαρών οξέων που παράγονται από τη ζύμωση των πρεβιοτικών ινών στο κόλον. Η ίνα, γενικά, βοηθά τη γενική διέλευση του χυμού και της υγιούς απέκκρισης. Μερικές ίνες, όπως εκείνες που περιέχονται στη σίκαλη, στο σιτάρι και το λινάρι, μπορούν επίσης να δεσμευτούν στις περιβαλλοντικές τοξίνες, όπως τα φυτοφάρμακα, και να τις μεταφέρουν μέσω της πεπτικής οδού για άμεση απέκκριση, μειώνοντας την ποσότητα που απορροφάται μέσα στο σώμα σας.
* Μάθετε πώς να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά το στρες. Η έρευνα έχει δείξει ότι το έντερο ανταποκρίνεται αρνητικά στο στρες, κατά τη διάρκεια του οποίου η επένδυση του εσωτερικού μέρους του εντέρου αρχίζει να έχει διαρροές, η απορρόφηση να είναι λιγότερο αποτελεσματική, και το σώμα σας να είναι ανίκανο να λάβει επιλεκτικά τις θρεπτικές ουσίες που χρειάζεται. Οι λόγοι για αυτές τις επιδράσεις του στρες στον εντερικό σωλήνα δεν είναι γνωστές, ωστόσο πολλοί νευροδιαβιβαστές βρίσκονται γύρω από τον εντερικό σωλήνα. Επιπλέον, οι δέκτες των νευροδιαβιβαστών, που μπορούν να δεσμεύσουν και να αντιδράσουν σε αυτά τα μόρια, βρίσκονται κατά μήκος του εντερικού σωλήνα. Επομένως, είναι γνωστό ότι οι νευροδιαβιβαστές μπορούν να επηρεάσουν τον εντερικό σωλήνα. Στις τροφές που καλμάρουν και ηρεμούν περιλαμβάνονται κάποια ροφήματα, όπως το χαμομήλι. Το αλκοόλ, η καφεΐνη, και οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες, όπως η επιτραπέζια ζάχαρη, πρέπει να αποφεύγονται. Τα γεύματά σας πρέπει να γίνονται σε τακτικά χρονικά διαστήματα και το χαλαρό περιβάλλον μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να μειώσετε το στρες.
Ματίνα Χρονοπούλου, BSc., N.D., PhD.