Οι γυναίκες αποτελούν την πλειονότητα των ανθρώπων που κάνουν δίαιτα, προσπαθώντας να ελέγξουν τα περιττά κιλά για αισθητικούς λόγους ή και για λόγους υγείας.
Είναι πρόθυμες να δοκιμάσουν την κάθε καινούργια «θαυματουργή και επαναστατική» μέθοδο απώλειας βάρους, «γρήγορη κατά κανόνα», για να λύσουν το πρόβλημά τους, μια και είναι κοντά το καλοκαίρι και δεν μένει και πολύς χρόνος, ώστε να είναι έτοιμες να εμφανισθούν στην παραλία. Είναι, επίσης, οι κύριοι αγοραστές των τυποποιημένων τροφίμων που βρίσκουμε στα σούπερ-μάρκετ με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά («light-προϊόντα», «διαιτητικά προϊόντα»).
Οι άντρες ακολουθούν στην προσπάθεια για αδυνάτισμα αλλά δεύτεροι και καταϊδρωμένοι, κυρίως όμως και σχεδόν αποκλειστικά για λόγους υγείας.
Το ιδανικό βάρος
Πώς μπορείτε να ξέρετε πόσο είναι το ιδανικό σας βάρος; Σύμφωνα με τους πίνακες ύψους και βάρους που προέρχονται από ασφαλιστικές εταιρείες με τη μέθοδο της στατιστικής, θα σκεφθείτε ότι όλοι όσοι έχουν το ίδιο ύψους πρέπει να ζυγίζουν και τα ίδια κιλά. Προφανώς αυτό δεν ισχύει!
Όλοι μας είμαστε διαφορετικοί, ο σωματότυπός μας, η βιοχημεία μας διαφέρει, και το πόσο βάρος μπορούμε να έχουμε και να παραμένουμε υγιείς, διαφέρει και αυτό από τον έναν στον άλλον. Επιπλέον, οι γυμνασμένες γυναίκες φαίνονται πάντα λεπτότερες και ζυγίζουν περισσότερο από αυτό που φαίνονται, επειδή οι μύες ζυγίζουν περισσότερο από το λίπος και επομένως λίπος ίσου βάρους με μυϊκό ιστό θα έχει μεγαλύτερο όγκο. Είναι ακόμα δυνατόν να έχουμε κανονικό βάρος, αλλά με υψηλά επίπεδα λίπους λόγω μειωμένης μυϊκής μάζας. Επίσης, το ιδανικό βάρος παραμένει σταθερό και δεν αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας μετά την ενηλικίωση.
Ένας άλλος παράγοντας που λαμβάνεται υπ’ όψιν τα τελευταία χρόνια για τον καθορισμό της μεγαλύτερης ή μικρότερης επίπτωσης της παχυσαρκίας στην υγεία μας είναι η κατανομή του λίπους στο σώμα. Η συγκέντρωση του στην κοιλιακή χώρα είναι πλέον επιβαρυντική, γι’ αυτό και συνυπολογίζεται και η περίμετρος της μέσης στους υπολογισμούς.
Είναι λοιπόν σαφές ότι μια άλλη μέθοδος προσδιορισμού του βάρους θα έπρεπε να αναπτυχθεί, και αυτή είναι ο Δείκτης Μάζας Σώματος που υποκατέστησε τους πίνακες αυτούς.
Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ)
Εάν θέλετε μια γενική ιδέα του «ιδανικού» βάρους σας, ο δείκτης μάζας σώματος είναι ο καλύτερος δείκτης. Προσπαθεί να προσδιορίσει την ποσοστιαία αναλογία του λίπους στο σώμα κατατάσσοντας τα άτομα σε 5 κατηγορίες. Έχει το μειονέκτημα ότι δεν μπορεί να καθορίσει την αναλογία του λίπους, των οστών, των οργάνων και των μυών μέσα στο σώμα (που καθορίζονται με άλλο τρόπο), αλλά παρέχει ένα εύρος βάρους που θεωρείται φυσιολογικό και άλλες 4 κατηγορίες εκτός του κανονικού βάρους.
ΔΜΣ = είναι η αναλογία του ύψους σας προς το βάρος σας και υπολογίζεται ως εξής:
ΔΜΣ = το βάρος σας σε κιλά διαιρεμένο με το τετράγωνο του ύψους σας σε μέτρα.
Παραδείγματος χάριν εάν το βάρος σας είναι 63,5 κιλά και το ύψος σας είναι 1.68m, οΔΜΣ σας είναι το 63,5 διαιρεμένο με το 1,68 X 1,68 = 22,5
Πώς αξιολογούμε τον ΔΜΣ ;
Κάτω από 20: λιποβαρής
20-25 κανονικός σε βάρος
25-30 υπέρβαρος
30-40 παχύσαρκος
Πάνω από 40: επικίνδυνα παχύσαρκος
Ένας από τους καλύτερους και πλέον εύκολους τεχνικά τρόπους να μετρηθεί η αναλογία του λίπους στο σώμα είναι ένα ηλεκτρονικό μηχάνημα –ανάλυση της σύνθετης αντίστασης σώματος (Β.Ι.Ο)- που μετρά δύο ειδών ηλεκτρικές αντιστάσεις στο σώμα. Διοχετεύοντας ρεύμα στο σώμα (από 2 ηλεκτρόδια στο χέρι και 2 στο πόδι) μας δίνει 2 αριθμούς (impedance –reactance).
Ακολούθως, με ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή που συνοδεύει το μηχάνημα καθορίζονται ο ΔΜΣ, οι αναλογίες επί της % και το ποσόν, του λίπους, της μυϊκής μάζας, της άλιπης μάζας, των υγρών του σώματος (οιδήματα) κλπ. Η μέθοδος βασίζεται στο γεγονός ότι ο λιπώδης ιστός είναι άνυδρος, ενώ στα υπόλοιπα κύτταρα του σώματος (μύες-όργανα) το νερό κατέχει την μεγαλύτερη αναλογία.
Έτσι το ρεύμα περνά με διαφορετική ταχύτητα από το λίπος από ότι στον μυϊκό ιστό (καλύτερος αγωγός της ηλεκτρικής ενέργειας).
Παρά το γεγονός ότι δεν είναι η πλέον ακριβής, είναι απλή και πολύ αξιόπιστη μέθοδος αν συγκριθεί με τις υπόλοιπες, και αν λάβουμε υπ’ όψιν την ευκολία εφαρμογής συγκριτικά με τις άλλες μεθόδους, τότε γίνεται η μέθοδος επιλογής.
Υπάρχουν και κάποιες ζυγαριές για χρήση στο σπίτι (έχουν ένα ηλεκτρόδιο στη θέση του κάθε ποδιού) και προσδιορίζουν το ποσοστό του λίπους στο σώμα. Δεν είναι το ίδιο με την προαναφερθείσα μέθοδο και όσον αφορά την αξιοπιστία της μέτρησης, δεν υπάρχει σύγκριση.
ΜΑΤΙΝΑ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ Φυσικοπαθητική Ιατρική
ΛΙΑΠΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ιατρός, Νευρολόγος, Ψυχίατρος, Βελονιστής