Τροφή είναι κάθε τι που τρέφει το σώμα και μας καθιστά υγιείς και δυνατούς. Η διατροφή των νηπίων είναι ουσιώδους σημασίας για την εξασφάλιση σωστής ανάπτυξης, τη μεγιστοποίηση των ικανοτήτων μάθησης και την πρόληψη των ασθενειών. Σε καμία άλλη περίοδο στη ζωή του ανθρώπου, η διατροφή δεν παίζει τόσο σημαντικό ρόλο, όσο στην τρυφερή βρεφική και παιδική ηλικία. Αλλά ποιες τροφές είναι καλύτερες;
Θηλασμός ή Μπιμπερό
Αναρίθμητες μελέτες υποστηρίζουν τα οφέλη που προσφέρει ο θηλασμός. Το μητρικό γάλα είναι η τελεία τροφή για το παιδί σας τον πρώτο χρόνο της ηλικίας του. Για παράδειγμα, τα μωρά που θηλάζουν τείνουν να είναι πιο δυνατά, και δεν αντιμετωπίζουν αλλεργίες και άλλες ενοχλήσεις τον πρώτο χρόνο της ζωής τους. Προφυλάσσονται σε μεγάλο βαθμό από τις λοιμώξεις των αυτιών (ωτίτιδες) και των εντέρων. Τα πλεονεκτήματα για τη μητέρα είναι ότι, δυναμώνει τη σχέση μεταξύ μητέρας και βρέφους, μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού και της μήτρας, αλλά και για μετέπειτα εμφάνιση οστεοπόρωσης.
Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι ο θηλασμός βοηθά στην πρόληψη λοιμώξεων, όπως βακτηρίαση, μηνιγγίτιδα και κολίτιδα (φλεγμονή του παχέως εντέρου). Το μητρικό γάλα προφυλάσσει ενδεχομένως το βρέφος από διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος, από διαβήτη, αλλεργίες και από το σύνδρομο αιφνιδίου θανάτου. Επίσης, τα νήπια που έχουν θηλάσει σημειώνουν μειωμένα ποσοστά αναπνευστικών ασθενειών, έχουν μεγαλύτερες δυνατότητες θετικής πορείας στις ακαδημαϊκές τους σπουδές σε σχέση με τα νήπια που έχουν τραφεί με ξένο γάλα, πράγμα που πιστεύεται ότι οφείλεται στο λιπαρό DHA (δοσοσαχεξανοικό οξύ), το οποίο είναι το βασικό χημικό στοιχειό που το σώμα μας παράγει από βασικά λιπαρά οξέα, απαραίτητο κατά τα πρώτα χρονιά της ζωής για την κανονική ανάπτυξη του εγκεφάλου και της όρασης, το οποίο εμπεριέχεται στο μητρικό γάλα.
Τι είναι καλύτερο λοιπόν για το μωρό; Όλα βασίζονται στην διατροφή! Το υγιές μητρικό γάλα είναι ιδανικό για τη φυσική και διανοητική ανάπτυξη του μωρού, αλλά αυτό ισχύει μόνο όταν η μητέρα εφοδιάζει το σώμα της με τις σωστές θρεπτικές ουσίες.
Η αντιπροσωπευτική σύγχρονη διατροφή αποτελείται από προϊόντα βασισμένα στη ζάχαρη, το άσπρο αλεύρι, τις πρόσθετες ύλες και τα λίπη και έλαια του εμπορίου, τα οποία δεν τρέφουν και δεν βοηθούν στην ανάπτυξη και το «χτίσιμο» του οργανισμού. Οι κατάλληλες θρεπτικές ουσίες είναι απαραίτητες για τη δημιουργία του μητρικού γάλακτος, που θα παράσχει ό,τι χρειάζεται ένα μωρό που μεγαλώνει. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι πρωτεΐνες καλής ποιότητας, προερχόμενες από τροφές όπως το βιολογικό κρέας από ζώα ελευθέρας βοσκής, τα λίπη καλής ποιότητας από βούτυρο, το ελαιόλαδο, το μουρουνέλαιο και τροφές που είναι πλούσιες σε σύνθετους υδατάνθρακες όπως τα λαχανικά, τα πλήρη σιτηρά και τα όσπρια – σκεφτείτε πλήρεις τροφές, φυσικές και εποχιακές, με μεγάλη έμφαση στο υγιές λίπος.
Σε τελική ανάλυση, σε έναν τέλειο κόσμο με τέλεια διατροφή, κάθε γυναίκα θα θήλαζε. Δυστυχώς, δεν ζούμε σε έναν τέλειο κόσμο. Τι γίνεται στην περίπτωση που μία μητέρα έχει λίγο γάλα, έχει πρόβλημα υγείας ή στην περίπτωση υιοθέτησης παιδιού; Ευτυχώς, είναι δυνατό να παραχθεί ένα θρεπτικό, πλήρες βρεφικό γάλα.
Μετά (ή παράλληλα με) τον Θηλασμό ή το Τάισμα με Μπιμπερό
Υπό ιδανικές συνθήκες, ο θηλασμός θα μπορούσε να διαρκέσει ένα χρόνο ή διάστημα έξι μηνών για τις εργαζόμενες μητέρες. Το πρώτο έτος ζωής απαιτεί ένα πλήρες φάσμα θρεπτικών ουσιών, συμπεριλαμβανομένων των λιπών, των πρωτεϊνών, της χοληστερόλης, των υδατανθράκων, των βιταμινών και των ανόργανων αλάτων. Αφού, το μητρικό γάλα δεν είναι πλέον η μόνη πηγή αυτών των θρεπτικών ουσιών πού θα έπρεπε κάποιος να απευθυνθεί;
Υπάρχουν τρία πράγματα που πρέπει να έχει κανείς υπόψη. Πρώτον, φροντίστε ώστε το μικρό σας να είναι «μωρό που τρέφεται με πλήρεις τροφές»! Αποφύγετε τις επεξεργασμένες και ραφιναρισμένες τροφές όσο το δυνατόν περισσότερο, συμπεριλαμβανομένων πολλών προϊόντων παιδικών τροφών τα οποία είναι συνήθως απαλλαγμένα από θρεπτικές ουσίες και έχουν προσθέσει «ανεπιθύμητες ουσίες».
Είναι πάντα καλύτερο να φτιάξετε την δική σας παιδική τροφή από (βιολογικές) πλήρεις τροφές για το μωρό σας. Φτιάχνοντας η μητέρα τη δική της παιδική τροφή για το μωρό της, είναι σίγουρη όχι μόνο για την ποιότητα, αλλά μπαίνει και στο σωστό δρόμο όσον αφορά στην προετοιμασία του φαγητού για την οικογένεια αργότερα.
Δεύτερον, προχωρήστε σιγά-σιγά και να είστε παρατηρητικοί. Κάθε μωρό θα έχει τη δική του αντίδραση στις διάφορες τροφές. Εισάγετε κάθε φορά μία νέα τροφή στο διαιτολόγιό του και συνεχίστε να δίνετε την ίδια τροφή για τουλάχιστον τέσσερις ημέρες, έτσι ώστε να αποκλειστεί περίπτωση αρνητικής αντίδρασης. Τα σημάδια της δυσανεξίας περιλαμβάνουν: ερυθρότητα γύρω από το στόμα, πρήξιμο στην κοιλιά, αέρια και φούσκωμα στην κοιλιά, ευερεθιστότητα, οξυθυμία, υπερδραστηριότητα και αϋπνία καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας, δυσκοιλιότητα και διάρροια, συχνές αναγωγές των τροφών, ρινική και/ή θωρακική συμφόρηση, καθώς και εμφάνιση κόκκινου, ραγισμένου ή φλεγμονώδους εξανθήματος που μοιάζει με έκζεμα.
Τέλος, σεβαστείτε το μικροσκοπικό, το υπό ανάπτυξη πεπτικό σύστημα του νηπίου σας. Τα μωρά έχουν περιορισμένη παραγωγή ενζύμων, τα οποία είναι απαραίτητα για την πέψη των τροφών. Στην πραγματικότητα, χρειάζεται μέχρι 28 μήνες για την πλήρη ανάπτυξη του ενζυμικού συστήματος (π.χ. το ένζυμο αμυλάση που βοηθά στην πέψη των υδατανθράκων) και συμπίπτει με την εποχή που αναπτύσσονται πλήρως οι γομφίοι οδόντες, που βοηθούν στο καλό μάσημα της τροφής.
Τροφές όπως τα δημητριακά, τα σιτηρά και τα ψωμιά, είναι πολύ δύσκολες στην πέψη για τα μικρά παιδιά. Κατά συνέπεια, αυτές οι τροφές πρέπει να είναι από αυτές που θα εισαχθούν τελευταίες στη διατροφή του παιδιού. (Ένα ένζυμο που χρησιμεύει στην πέψη των υδατανθράκων το οποίο παράγει το λεπτό έντερο ενός μωρού, είναι η λακτάση, για την πέψη της λακτόζης στο γάλα).
Οι τροφές που εισάγονται πάρα πολύ νωρίς στη διατροφή ενός μικρού παιδιού, μπορούν να προκαλέσουν πεπτικά προβλήματα και να αυξήσουν την πιθανότητα των αλλεργιών (ιδιαίτερα σε εκείνες τις τροφές που εισάγονται στη διατροφή). Το ανώριμο πεπτικό σύστημα του μωρού, επιτρέπει σε μεγάλα, μη διασπασμένα πλήρως τμήματα τροφών (έως π.χ. μονοσακχαρίτες ή αμινοξέα) να απορροφηθούν. Με αποτέλεσμα αυτά να φθάνουν στην κυκλοφορία του αίματος και το ανοσοποιητικό σύστημα να αντιδρά οδηγώντας σε μια αλλεργική αντίδραση. Η ηλικία των έξι μηνών είναι η χαρακτηριστική ηλικία που πρέπει να εισάγονται οι στερεές τροφές στη διατροφή. Ωστόσο, υπάρχουν μερικές εξαιρέσεις.
Τα μωρά παράγουν ένζυμα (όπως η πεψίνη και τα πρωτεϊνολυτικά ένζυμα) και γαστρεντερικά υγρά (όπως το υδροχλωρικό οξύ στο στομάχι), που ενεργούν στις πρωτεΐνες και τα λίπη. Αυτό είναι απόλυτα λογικό γιατί το ποσοστό της ενέργειας που παράγεται από λίπος που περιέχεται στο γάλα μιας υγιούς μητέρας, αποτελεί το 50-60% των θερμίδων του γάλακτος και είναι ουσιώδες για την ανάπτυξη. Εκτός από την ενέργεια που προσφέρει, βοηθά και στην εξέλιξη του νηπίου. Επιπλέον, η χοληστερόλη στο μητρικό γάλα παρέχει σε ένα νήπιο περίπου 6 φορές την ποσότητα που οι περισσότεροι ενήλικοι λαμβάνουν από τις τροφές. Σε ορισμένους πολιτισμούς, η νέα μητέρα ενθαρρύνεται να καταναλώνει 6 έως 12 αυγά την εβδομάδα και σχεδόν 250 γραμμάρια ζωικής βιολογικής πρωτεΐνης από κοτόπουλο ή αρνί, για διάστημα 6 μηνών τουλάχιστον μετά τον τοκετό. Αυτή η πλούσια σε λίπη διατροφή, διασφαλίζει το γεγονός ότι το μητρικό γάλα της θα περιέχει επαρκείς ποσότητες υγιών λιπαρών.
Κατά συνέπεια, οι πρώτες στερεές τροφές ενός μωρού πρέπει να είναι συνήθως τροφές ζωικής προέλευσης, δεδομένου ότι το πεπτικό του σύστημα, αν και ανώριμο, είναι καλύτερα εξοπλισμένο για να παρέχει ένζυμα για την πέψη των λιπών και των πρωτεϊνών, παρά υδατανθράκων. Αυτό εξηγεί γιατί η τρέχουσα έρευνα δείχνει, ότι το κρέας αποτελεί θρεπτική τροφή για μετά τον απογαλακτισμό του βρέφους.
Είναι τα δημητριακά η καλύτερη πρώτη τροφή για ένα νήπιο;
Θυμηθείτε ότι η ποσότητα του μητρικού και του ξένου γάλακτος, μειώνεται όταν εισάγονται στη διατροφή οι στερεές τροφές. Αυτή η μείωση μπορεί να επιτρέψει την εμφάνιση ελλείψεων σε διάφορες θρεπτικές ουσίες, οι οποίες είναι ουσιώδεις για την ομαλή ανάπτυξη και εξέλιξη του μωρού. Οι θρεπτικές ουσίες που είναι συχνά λίγες σε αριθμό κατά την έναρξη του απογαλακτισμού, περιλαμβάνουν πρωτεΐνες, ψευδάργυρο, σίδηρο και βιταμίνες της ομάδας Β. Μια ομάδα τροφών που περιέχει αυτές τις θρεπτικές ουσίες σε άφθονες ποσότητες, είναι το κρέας.
Δυστυχώς, τα δημητριακά είναι η τροφή που συνιστάται περισσότερο στα πρώτα στάδια απογαλακτισμού. Μια πρόσφατη Σουηδική μελέτη προτείνει ότι, όταν δίνονται στα νήπια σημαντικές ποσότητες δημητριακών, μπορούν να έχουν χαμηλές συγκεντρώσεις ψευδάργυρου και μειωμένη απορρόφηση ασβεστίου.
Επίσης, σε μελέτες στις ΗΠΑ βρέθηκε ότι η έλλειψη ψευδάργυρου και πρωτεϊνών, μπορεί να περιορίσει σε κάποιο ποσοστό την ανάπτυξη των νηπίων. Κατά συνέπεια, η συνήθεια παροχής μεγάλων ποσοτήτων δημητριακών και ο αποκλεισμός του κρέατος πριν τον 7ο μήνα ηλικίας, δεν καλύπτει πλήρως τις διατροφικές ανάγκες του βρέφους.
Το βιολογικό κρέας είναι επίσης μια άριστη πηγή σιδήρου. Ο σίδηρος (η μορφή σιδήρου που βρίσκεται στο κρέας), απορροφάται καλύτερα από το σίδηρο που προέρχεται από φυτικές πηγές. Επιπλέον, οι πρωτεΐνες στο κρέας βοηθούν το μωρό να απορροφήσει ευκολότερα το σίδηρο από άλλες τροφές.
Δύο πρόσφατες μελέτες εξέτασαν την κατάσταση του σιδήρου σε νήπια που είχαν θηλάσει και τα οποία κατανάλωναν κρέας πριν από την περίοδο απογαλακτισμού. Ενώ οι ερευνητές δε βρήκαν καμία σημαντική αλλαγή στις αποθήκες σιδήρου των μωρών που είχαν θηλάσει όταν κατανάλωσαν μια αυξημένη ποσότητα κρέατος, τα επίπεδα αιμογλομβίνης (κύτταρα που περιέχουν σίδηρο), τα οποία υπάρχουν στην κυκλοφορία του αίματος, αυξήθηκαν. Το κρέας περιέχει επίσης μια πολύ μεγαλύτερη ποσότητα ψευδάργυρου σε σχέση με τα δημητριακά, πράγμα που σημαίνει ότι γίνεται μεγαλύτερη απορρόφηση ψευδαργύρου. Αυτές οι μελέτες επιβεβαιώνουν τις πρακτικές των παραδοσιακών λαών, που συμπεριελάμβαναν το κρέας -συνήθως το συκώτι- μεταξύ των πρώτων τροφών κατά τον απογαλακτισμό. Επιπλέον, η επίπτωση των αλλεργικών αντιδράσεων από το κρέας, είναι ελάχιστη και ακόμα μικρότερη όταν χρησιμοποιούνται διάφορες τροφές σε μορφή πουρέ.
Μη φοβάστε τα Λίπη!
Οι κλινικοί παιδίατροι ξέρουν εδώ και κάποιο διάστημα, ότι τα παιδιά που τρέφονται με τροφές χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και χοληστερόλη, δε μπορούν να αναπτυχθούν σωστά. Σε τελευταία ανάλυση, το μητρικό γάλα αποτελείται στην πλειοψηφία του από λιπαρά, εκ των οποίων ένα μεγάλο μέρος είναι κορεσμένο λίπος. Τα παιδιά χρειάζονται τα υψηλά επίπεδα του λίπους καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάπτυξης και της εξέλιξής τους.
Το γάλα και τα ζωικά λίπη δίνουν ενέργεια και βοηθούν επίσης τα παιδιά να χτίσουν τους μύες και τα οστά τους. Επιπλέον, τα ζωικά λίπη παρέχουν βιταμίνες Α και D οι οποίες είναι απαραίτητες για την αφομοίωση των πρωτεϊνών και των μεταλλικών αλάτων, τη φυσιολογική ανάπτυξη και την παραγωγή ορμονών. Επιλέξτε μία ποικιλία τροφών, έτσι ώστε το παιδί σας να λαμβάνει μία σειρά λιπών, αλλά δώστε έμφαση σε κεκορεσμένα λίπη τα οποία βρίσκονται στο βούτυρο, το κρέας, και σε μονοακόρεστα λίπη τα οποία βρίσκονται στα αβοκάντο και στο ελαιόλαδο.
Τροφές που μπορούν να εισαχθούν στην διατροφή των μικρών παιδιών
Οι κρόκοι αυγών, πλούσιοι σε χολίνη, χοληστερόλη και άλλες ουσίες που βοηθούν στην ανάπτυξη του εγκεφάλου, μπορούν να προστεθούν στη διατροφή του μωρού σας ακόμα και από την ηλικία των 4 μηνών, εφ’ όσον το μωρό προσλαμβάνει τις τροφές αυτές εύκολα. (Εάν το μωρό δεν αποδέχεται τον κρόκο του αυγού σε αυτή την ηλικία, σταματήστε και προσπαθήστε πάλι ένα μήνα αργότερα.).
Η χοληστερόλη είναι ζωτικής σημασίας για τη μόνωση των νεύρων στον εγκέφαλο και ολόκληρο το κεντρικό νευρικό σύστημα. Βοηθά την πέψη των λιπών αυξάνοντας το σχηματισμό των χολικών οξέων και είναι απαραίτητη για την παραγωγή πολλών ορμονών. Δεδομένου ότι ο εγκέφαλος εξαρτάται τόσο από τη χοληστερόλη, είναι ιδιαίτερα σημαντική κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, όταν ο εγκέφαλος αναπτύσσεται ραγδαία. Η χολίνη είναι μια άλλη ουσιώδης θρεπτική ουσία για την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Η παραδοσιακή πρακτική της κατανάλωσης του κρόκου των αυγών νωρίς, επιβεβαιώνεται από την τρέχουσα έρευνα.
Μια μελέτη που δημοσιεύεται στο τεύχος του Ιουνίου 2002 του American Journal of Clinical Nutrition, σύγκρινε τα θρεπτικά αποτελέσματα της σίτισης βρεφών 6-12 μηνών που βρίσκονται στο στάδιο του απογαλακτισμού, με κανονικούς κρόκους αυγών, εμπλουτισμένους κρόκους αυγών και μια κανονική διατροφή. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι νήπια που είχαν θηλάσει μητρικό γάλα, αλλά και τα νήπια που είχαν τραφεί με ξένο γάλα και τα οποία κατανάλωσαν κρόκους αυγών, είχαν βελτιώσει τα επίπεδα σιδήρου σε σύγκριση με τα νήπια που δεν κατανάλωσαν κρόκους αυγών. Επιπλέον, εκείνα τα νήπια που κατανάλωσαν κρόκους αυγών εμπλουτισμένους με πρόσθετα λιπαρά οξέα, είχαν 30 έως 40 τοις εκατό μεγαλύτερα επίπεδα DHA (δοσοσαχεξανοικό οξύ), σε σχέση με εκείνα που κατανάλωσαν κανονικούς κρόκους αυγών. Δεν παρατηρήθηκε καμία σημαντική επίδραση στα επίπεδα χοληστερόλης αίματος.
Κατά συνέπεια, η καλύτερη επιλογή για το μωρό είναι οι κρόκοι αυγών από κότες ελευθέρας βοσκής, που τρέφονται με λιναρόσπορο, ιχθυάλευρο ή έντομα, δεδομένου ότι περιέχουν τα πιο υψηλά επίπεδα DHA. Γιατί μόνο ο κρόκος του αυγού; Το ασπράδι είναι το τμήμα του αυγού που προκαλεί τις συχνότερες αλλεργικές αντιδράσεις, έτσι περιμένετε να δώσετε στο παιδί σας ασπράδι αυγού όταν γίνει ενός έτους. Μην αμελήσετε να βάλετε ελάχιστο φυσικό, θαλασσινό αλάτι στον κρόκο αυγού. Ενώ πολλά βιβλία προειδοποιούν κατά της χορήγησης αλατιού στα μωρά, το αλάτι είναι πραγματικά ουσιώδες για την πέψη, καθώς επίσης και για την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Χρησιμοποιείστε ακατέργαστο αλάτι το οποίο παρέχει μια μεγάλη ποικιλία ιχνοστοιχείων.
Στον 4ο μήνα, είναι καλό να ξεκινήσετε να δίνετε στο βρέφος μουρουνέλαιο, το οποίο είναι εξαιρετική πηγή λιπαρών οξέων Omega 3 DHA και EPA (τα οποία είναι επίσης σημαντικά για την ανάπτυξη του εγκεφάλου), καθώς και βιταμίνες Α και D. Αρχίστε με ¼ του κουταλιού του γλυκού μουρουνέλαιο υψηλής περιεκτικότητας σε βιταμίνες ή ½ του κουταλιού του γλυκού μουρουνέλαιο, διπλασιάζοντας την ποσότητα στην ηλικία των 8 μηνών. Χρησιμοποιήστε αρχικά ένα σταγονόμετρο. Αργότερα, το μωρό μπορεί να προσλάβει μουρουνέλαιο αναμεμειγμένο με λίγο νερό ή φρέσκο χυμό πορτοκαλιού.
Εάν το μωρό είναι πολύ ώριμο και φαίνεται πεινασμένο, μπορεί να του δοθεί μία μπανάνα πολτοποιημένη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Η ώριμη μπανάνα είναι εξαιρετική τροφή για τα μωρά, επειδή περιέχει ένζυμα αμυλάσης που βοηθούν στην αφομοίωση των υδατανθράκων.
Σε ηλικία 6 μηνών
Το βιολογικό κρέας σε μορφή πουρέ, μπορεί να δοθεί στο μωρό σε ηλικία 6 μηνών (ή ακόμα και νωρίτερα αν το μωρό είναι πολύ ώριμο). Το βιολογικό κρέας θα βοηθήσει στην επαρκή πρόσληψη σιδήρου, ψευδαργύρου και πρωτεϊνών, με την μείωση του μητρικού και του ξένου γάλακτος. Ποικίλα φρούτα μπορούν να εισαχθούν στη διατροφή του μωρού σε αυτή την ηλικία. Μπορείτε να λιώσετε και να δώσετε ωμά αβοκάντο, πεπόνι, μάνγκο και παπάγια. Φρούτα υψηλής περιεκτικότητας σε πηκτίνη όπως τα ροδάκινα, τα βερίκοκα, τα μήλα, τα αχλάδια, τα κεράσια και τα μούρα, πρέπει να μαγειρευτούν για να διασπαστεί η πηκτίνη, η οποία μπορεί να είναι πολύ ερεθιστική στην πεπτική οδό.
Καθώς περνά ο καιρός, δώστε στο μωρό πιο σύνθετες τροφές. Στους 6-8 μήνες, μπορείτε να εντάξετε στη διατροφή του λαχανικά, ένα είδος τη φορά, έτσι ώστε να μπορούν να παρατηρηθούν τυχόν παρενέργειες. Τα καρότα, οι γλυκοπατάτες και τα παντζάρια είναι εξαιρετική πρώτη επιλογή. Όλα τα λαχανικά πρέπει να μαγειρευτούν (να βραστούν στον ατμό κατά προτίμηση), να πολτοποιηθούν και να αναμιχθούν με κάποια μορφή λίπους, όπως βούτυρο ή ελαιόλαδο, για να παρέχουν τις θρεπτικές ουσίες που θα βοηθήσουν στην πέψη.
Η πρόωρη εισαγωγή διαφορετικών γεύσεων είναι πάντα ένα καλό σχέδιο για την αποφυγή της εμμονής σε κάποια τροφή. Ταΐστε το μικρό σας λίγο βιολογικό ξινόγαλο, γιαούρτι ή κεφίρ κάπου-κάπου, για να εξοικειωθεί σιγά-σιγά με την ξινή γεύση. Ρίζες, όπως η γλυκοπατάτα ή τα κολοκύθια, είναι άλλη μία άριστη τροφή για τα μωρά που μπορείτε να προσθέσετε σε αυτή την ηλικία.
Στους Οκτώ Μήνες
Το μωρό μπορεί τώρα να καταναλώσει ποικίλες τροφές που είναι κρεμώδεις σούπες λαχανικών, βραστά κρέατα και γαλακτοκομικά όπως το τυρί και τις κρέμες με γάλα και αυγά. Κρατηθείτε μακριά από τα σιτηρά μέχρι τον πρώτο χρόνο ηλικίας, με πιθανή εξαίρεση το μουσκεμένο και αρκετά μαγειρεμένο καφέ ρύζι, που μπορεί να δοθεί νωρίτερα στα μωρά που είναι πολύ ώριμα.
Στον Ένα Χρόνο
Τα σιτηρά, τα καρύδια και οι σπόροι πρέπει να είναι οι τελευταίες τροφές που πρέπει να δοθούν στα μωρά. Αυτή η κατηγορία τροφών είναι η πιο πιθανή να προκαλέσει πεπτικές διαταραχές ή αλλεργίες. Τα μωρά δεν παράγουν τα αναγκαία ένζυμα για την πέψη των δημητριακών, ειδικά εκείνων που περιέχουν γλουτένη όπως το σιτάρι, πριν από την ηλικία του ενός έτους. Ακόμα και τότε, είναι μια κοινή παραδοσιακή πρακτική να μουσκεύονται τα σιτηρά σε νερό και λίγο γιαούρτι ή βουτυρόγαλα μέχρι και 24 ώρες. Αυτή η διαδικασία αποτελεί το έναυσμα για την ενζυματική δραστηριότητα στις τροφές και τη διάσπαση μερικών συστατικών που είναι δύσκολο να χωνευθούν.
Τα σιτηρά που μπορούν να αφομοιωθούν ευκολότερα είναι εκείνα που δεν περιέχουν γλουτένη όπως το αναποφλοίωτο ρύζι. Όταν τα σιτάρια εισάγονται στην διατροφή του νηπίου, πρέπει να μουσκευτούν για τουλάχιστον 24 ώρες και να μαγειρευτούν με αρκετό νερό για πολύ χρόνο. Αυτό θα δώσει ένα ελαφρώς ξινό, πολύ λεπτό χυλό, που μπορεί να αναμιχθεί με άλλες τροφές.
Μετά τον πρώτο χρόνο ηλικίας, τα μωρά μπορούν να καταναλώνουν καρυδο-βούτυρο που γίνεται από τραγανά καρύδια, μαγειρεμένα φυλλώδη πράσινα λαχανικά, ωμές σαλάτες, εσπεριδοειδή και ολόκληρα αυγά.
Πρόσθετα Στοιχεία που Αφορούν τη Διατροφή του Μωρού
• Πώς ξέρετε ότι είναι ο κατάλληλος χρόνος για να προσθέσετε τις στερεές τροφές στη διατροφή του μωρού σας; Παρατηρήστε τα σημάδια που σας στέλνει το μωρό σας. Όταν τα νήπια είναι έτοιμα για στερεές τροφές, αρχίζουν να γέρνουν προς τα εμπρός στη θέα των τροφών και ανοίγουν το στόμα τους. Επιπλέον, τα μωρά πρέπει να είναι σε θέση να καθίσουν και να συντονίσουν την αναπνοή με την κατάποση. Τέλος, τα νήπια θα πρέπει να σταματήσουν να βγάζουν την γλώσσα τους έξω όταν ένα κουτάλι ή ένα κομμάτι τροφής μπαίνει στο στόμα τους – ένα κοινό αντανακλαστικό στα μωρά που εξαφανίζεται περίπου στον 4ο μήνα.
• Λάβετε υπόψη ότι όλα τα μωρά είναι διαφορετικά και δεν θα απολαύσουν ή δεν θα ανεχτούν τις ίδιες τροφές. Πειραματιστείτε, δίνοντας διαφορετικές τροφές με διαφορετική σύσταση. Θυμηθείτε, επειδή στο μωρό σας δεν αρέσει η τροφή την πρώτη φορά που εισάγεται στη διατροφή του, αυτό δε σημαίνει ότι δεν θα του αρέσει και τη δεύτερη φορά. Συνεχίστε να δίνετε τροφή, αλλά ποτέ με τη βία.
• Οι παιδικές τροφές πρέπει να καρυκευτούν ελαφριά με ανεπεξέργαστο αλάτι, αλλά δεν υπάρχει καμία ανάγκη να προστεθούν πρόσθετα καρυκεύματα, όπως αρωματικά φυτά και καρυκεύματα. Ωστόσο, από τον 10ο-12ο μήνα, το μωρό σας μπορεί να απολαύσει ποικίλα φυσικά καρυκεύματα.
• Για να αυξήσετε την ποικιλία στις τροφές, πάρτε μια μικρή μερίδα από το φαγητό που ετοιμάζετε για την υπόλοιπη οικογένεια (πριν την προσθήκη καρυκευμάτων), και κάντε το πουρέ για το μωρό (είτε αραιό είτε πιο πηκτό).
• Για να κάνετε τις τροφές πιο άμορφες, κάνετε τη μισή τροφή πουρέ ενώ την άλλη μισή λιώστε την και μετά αναμείξετε τα δύο μέρη.
• Οι παγωμένες τροφές, που τρώγονται με τα χέρια, είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να κατευνασθεί ο πόνος οδοντοφυΐας ενός μωρού.
• Κάνετε μια επιλογή γιαουρτιού, τυριού, αυγών, νωπών καρπών και φρέσκων ή κατεψυγμένων λαχανικών, εύκαιρα για να ετοιμάσετε σχεδόν στιγμιαία μια φυσική, παιδική τροφή – ακόμα και όταν είστε σε διακοπές ή μετακινείστε.
• Οι βιολογικές τροφές έχουν ελάχιστη τοξικότητα, προκαλώντας κατά συνέπεια ένα μικρότερο χημικό φορτίο στο σώμα. Αυτό είναι ιδιαίτερα ωφέλιμο για τα παιδιά μας. Είναι πιο ευάλωτα στα φυτοφάρμακα επειδή τα όργανα και τα συστήματα του σώματός τους δεν είναι πλήρως αναπτυγμένα και επειδή το βάρος τους είναι μικρό αναλογικά με το βάρος του ενήλικου, οπότε μία ίση ποσότητα π.χ. φυτοφαρμάκων, θα αντιστοιχεί σε αναλογία πολλαπλάσια σε κάθε κιλό του σωματικού βάρους αν συγκριθεί με την επίπτωση που θα έχει σε έναν ενήλικα. Γενικά, η παρουσία αυτών των χημικών ουσιών στο περιβάλλον, οδηγεί στην περαιτέρω μόλυνση του αέρα, των υδάτινων πόρων και των αγρών.
• Υπάρχουν διαφορετικές αντιλήψεις σχετικά με το πότε θα πρέπει να αρχίσουν τα μωρά να πίνουν νερό. Πολλοί προτείνουν να δίνουμε στα μωρά νερό, κατά την ίδια χρονική περίοδο που τους δίνουμε στερεές τροφές. Αυτό έχει συχνά σχέση με την εκμάθηση χρήσης του παιδικού ποτηριού. Λάβετε υπόψη, ότι το μητρικό γάλα και το ξένο γάλα παρέχουν το μεγαλύτερο μέρος των θρεπτικών ουσιών κατά τους πρώτους 6-9 μήνες ηλικίας του παιδιού. Έτσι είναι σημαντικό να μην επιτρέπεται σε ένα μωρό να πίνει πάρα πολύ νερό. Όταν οι στερεές τροφές αποτελέσουν το μεγαλύτερο μέρος της διατροφής, θα απαιτηθούν περισσότερα υγρά για την ενυδάτωση του οργανισμού και την πέψη. Επίσης, η υπερβολική θερμότητα, η αφυδάτωση, ο εμετός και ο πυρετός, μπορούν επίσης να εμφανίσουν μια ανάγκη για περισσότερο νερό. Συμπέρασμα: ακολουθήστε τα ίχνη του μωρού σας. Να δίνετε πάντα φιλτραρισμένο νερό στο μωρό σας. Μπορείτε να προσθέσετε ελάχιστο ανεπεξέργαστο αλάτι στο νερό για πρόσληψη μεταλλικών αλάτων.
• Αφήστε το μωρό να φάει με ένα ασημένιο κουτάλι. Η μικρή ποσότητα αργύρου που θα πάρει από αυτό, θα το βοηθήσει πραγματικά να αντιμετωπίσει τυχόν μόλυνση!
Πείτε Απλά Όχι
Μια σημαντική προειδοποίηση: μην δίνετε στα παιδιά σας χυμό που να περιέχει πάρα πολλή ζάχαρη και που μπορεί να καταστρέψει την όρεξη του παιδιού για πιο θρεπτικές επιλογές τροφών. Οι τροφές που περιέχουν σόγια, οι μαργαρίνες τα μαγειρικά λίπη και τα γαλακτοκομικά προϊόντα του εμπορίου (ειδικά αυτά που είναι υπερ-παστεριωμένα), πρέπει επίσης να αποφεύγονται, όπως και οποιαδήποτε προϊόντα που είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά.
Επί τη ευκαιρία, το λίπος των μωρών είναι καλό πράγμα. Τα μωρά χρειάζονται εκείνες τις πρόσθετες πτυχές για όλη τη θαυμαστή ανάπτυξη του οργανισμού τους. Τα στρουμπουλά μωρά μεγαλώνουν και γίνονται λεπτοί, μυώδεις ενήλικοι.
Ο κοινός νους (λογική) επικρατεί όταν εξετάζουμε τις τροφές που τρέφουν καλύτερα ένα νήπιο. Μια μητέρα που θηλάζει, παράγει φυσικά την απαραίτητη διατροφή όταν καταναλώνει τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες. Η σύνθεση του υγιούς μητρικού γάλακτος, μας δίνει ένα σχεδιάγραμμα για το τι χρειάζονται τα νήπια. Τέλος, να γίνετε το καλό παράδειγμα. Αν και δεν θα είστε σε θέση να ελέγξετε τι θα τρώει το παιδί σας για πάντα, μπορείτε όμως να του δώσετε το καλό παράδειγμα από τις δικές σας άριστες επιλογές τροφίμων και τη σφύζουσα υγεία σας.
Κρόκοι αυγών (από τον 4ο μήνα)
Βράστε ένα αυγό για τρία έως τέσσερα λεπτά (για περισσότερη ώρα σε περιοχές που βρίσκονται σε μεγάλο υψόμετρο), αφαιρέστε το τσόφλι του αυγού, πετάξτε το ασπράδι, πολτοποιείστε τον κρόκο και προσθέστε λίγο ανεπεξέργαστο θαλασσινό αλάτι. (Ο κρόκος πρέπει να είναι μαλακός και ζεστός και να μην είναι ρευστός.)
Κρέας υπό την μορφή πουρέ (από τον 6ο μήνα)
Μαγειρέψτε το βιολογικό κρέας σε φιλτραρισμένο νερό μέχρι να μαλακώσει τελείως ή χρησιμοποιήστε κρέας από τις σούπες κτλ. που έχετε φτιάξει για την οικογένειά σας. Σιγουρευτείτε ότι το μαγειρευμένο κρέας είναι κρύο και δεν είναι σε κομμάτια μεγαλύτερα από 2,5-5 εκατοστά, όταν το πολτοποιείτε. Αλέστε το κρέας πρώτα έως ότου να γίνει σαν παχιά κρέμα. Κατόπιν προσθέστε νερό, βιολογικό γάλα ή ζωμούς για να γίνει πιο ρευστό.
Πατέ για μωρά (από τον 6ο μήνα)
Βάλτε 115 γραμμάρια βιολογικό συκώτι κοτόπουλου και 1/4 του φλιτζανιού ζωμό ή φιλτραρισμένο νερό σε μια κατσαρόλα, και μόλις αρχίσει να παίρνει μια βράση μειώστε τη θερμοκρασία. Σιγοβράστε για οκτώ λεπτά. Βάλτε σε ένα μπλέντερ (συκώτι και ζωμό) με 1-2 κουταλάκια του γλυκού βούτυρο και ελάχιστο θαλασσινό αλάτι και μετατρέψτε το σε πολτό.
Πουρές λαχανικών (από τον 6ο μήνα)
Χρησιμοποιήστε κολοκύθες, γλυκοπατάτες, καρότα ή παντζάρια. Κόψτε τα λαχανικά στη μέση, αφαιρέστε τους σπόρους από τα κολοκύθια και ψήστε σε φούρνο στους 180 βαθμούς για μια ώρα, ή βράστε τα στον ατμό (στην περίπτωση των καρότων και των παντζαριών) για 20 έως 25 λεπτά. Αναμείξτε με βούτυρο κατά την πολτοποίηση. Μπορείτε να μαγειρέψετε αυτά τα λαχανικά για το γεύμα σας και να κάνετε πουρέ μια μικρή μερίδα σε ένα μύλο του πουρέ ή μπλέντερ για το μωρό σας.
Σάλτσα φρούτων (από τον 6ο μήνα)
Χρησιμοποιήστε φρέσκα ή κατεψυγμένα βιολογικά ροδάκινα, νεκταρίνια, μήλα, κεράσια, αχλάδια, μούρα ή ένα συνδυασμό αυτών. Σημείωση: Όποτε είναι δυνατόν, χρησιμοποιήστε φρούτα βιολογικής καλλιέργειας και ξεφλουδίστε τα φρούτα εάν δεν είναι βιολογικά. Κόψτε τα φρούτα και βάλτε τα σε μια κατσαρόλα με 1 φλιτζάνι φιλτραρισμένο νερό για κάθε 1/2 φλιτζάνι φρούτων. Μόλις πάρουν μια βράση, μειώστε τη θερμοκρασία. Σιγοβράστε, περίπου, για 15 λεπτά ή μέχρι να είναι έτοιμα τα φρούτα. Πολτοποιήστε το μίγμα σε ένα μπλέντερ ή έναν μύλο του πουρέ και πιέστε τις τροφές εάν είναι απαραίτητο. Μην προσθέσετε ζάχαρη ή αρωματικές ουσίες αλλά μπορείτε να προσθέσετε λίγο βιολογικό βούτυρο ή κρέμα.
Πουρές από ξερά βερίκοκα (από τον 6ο μήνα)
Βάλτε να βράσουν λίγο, 2 φλιτζάνια φιλτραρισμένου νερού μαζί με 455 γραμμάρια ξερά, βιολογικά βερίκοκα και σιγοβράστε για 15 λεπτά. Κρατήστε το ζουμί που έχει μείνει μετά τον βρασμό για να το χρησιμοποιήσετε για τον πουρέ. Πολτοποιήστε τα βερίκοκα, προσθέστε όσο ζουμί θέλετε, από το βρασμένο που έχετε κρατήσει, έτσι ώστε ο πουρές σας να γίνει λείος και αραιός. Μπορείτε, επίσης, να χρησιμοποιήσετε και λίγο βιολογικό βούτυρο.
Γλυκοπατάτες σε ζύμωση (από τον 6ο μήνα)
Ανοίξτε μερικές τρύπες σε γλυκοπατάτες (περίπου 900 γρ.) και ψήστε τες στους 300 βαθμούς για περίπου 2 ώρες ή μέχρι να μαλακώσουν. Ξεφλουδίστε τις γλυκοπατάτες και πολτοποιήστε με 2 κουταλάκια του γλυκού θαλασσινό αλάτι και 4 κουταλιές της σούπας βιολογικό ξινόγαλο της σούπας. Βάλτε τις πολτοποιημένες γλυκοπατάτες σε ένα μπολ, σκεπάστε το και αφήστε το σε θερμοκρασία δωματίου για 24 ώρες. Βάλτε το φαγητό σε ένα αεροστεγές δοχείο και μετά στο ψυγείο.
Κρέμα για το μωρό (από τον 6ο μήνα)
Ανακατέψτε 1 φλιτζάνι πλήρες, κατσικίσιο, βιολογικό γάλα ή βιολογική κρέμα γάλακτος ή πλήρες γάλα ινδικής καρύδας και 6 κρόκους βιολογικών αυγών, 1/2 κουταλάκι του γλυκού βανίλια φυσική και ελάχιστη ακατέργαστη ζάχαρη (ραπαντούρα). Βάλτε το σε βουτυρωμένες γαβάθες. Βάλτε τις γαβάθες σε ένα πυρέξ που είναι ως την μέση γεμισμένο με νερό. Προθερμάνετε το φούρνο στους 310 βαθμούς και ψήστε, περίπου, για 1 ώρα.
Επιδόρπιο για μωρά (από τον 8ο μήνα)
Αναμείξτε 1 φλιτζάνι πλήρες γιαούρτι με ½ μπανάνα ή ½ φλιτζάνι φρούτα σε μορφή πουρέ, 1 κρόκο αυγού (από κοτόπουλο ελευθέρας βοσκής) και ελάχιστη ζάχαρη (ραπαντούρα).
Πατέ με ψάρι και γάλα ινδικής καρύδας (από τον 8ο μήνα)
Βάλτε 1 φλιτζάνι από το υπόλοιπο που έχει μείνει από το μαγειρεμένο ψάρι, 1/4 κουταλάκι του γλυκού θαλασσινό αλάτι, 1/4 κουταλάκι του γλυκού χυμό λεμονιού σε ένα μπλέντερ και αναμείξτε. Προσθέστε ½ -1 φλιτζάνι κρέμα ινδικής καρύδας ή πλήρες γάλα ινδικής καρύδας, για να έχετε την επιθυμητή πυκνότητα.
Χυλός δημητριακών για μωρά (από τον 1ο χρόνο)
Αναμείξτε 1/2 φλιτζάνι φρεσκοαλεσμένο αλεύρι ντίνκελ ή σιτάρι καμούτ ή σίκαλη ή κριθάρι ή βρώμη, με 2 φλιτζάνια ζεστό φιλτραρισμένο νερό, συν 2 κουταλιές σούπας γιαούρτι ή κεφίρ ή ξινόγαλο. Σκεπάστε και αφήστε σε θερμοκρασία δωματίου για 12 έως 24 ώρες. Βράστε ανακατεύοντας συχνά. Προσθέστε 1/4 κουταλάκι του γλυκού θαλασσινό αλάτι, μειώστε τη θερμοκρασία και σιγοβράστε ανακατεύοντας περιστασιακά, περίπου για 10 λεπτά. Αφήστε να κρυώσει λίγο και σερβίρετε με κρέμα ή βούτυρο και μικρή ποσότητα ζάχαρη ραπαντούρα ή ακατέργαστο μέλι.
Μους με σολομό και ρύζι (από τον 1ο χρόνο)
Βάλτε 2 φλιτζάνια ζωμού από βιολογικό κοτόπουλο να σιγοβράσουν και προσθέστε 1/4 του φλιτζανιού μουσκεμένο ρύζι αναποφλοίωτο. Χαμηλώστε τη θερμοκρασία, σκεπάστε και αφήστε να μαγειρευτούν για 30 λεπτά ή μέχρι να έχει σχεδόν γίνει. Πλύνετε 100 γραμμάρια άγριου σολομού η φρέσκου μπακαλιάρου και αφαιρέστε όλα τα κόκαλα προσεκτικά. Προσθέστε το σολομό ή το ψαρί στο ρύζι, σκεπάστε και αφήστε τον να βράσει για 10 λεπτά ή μέχρι να βράσει. Αφήστε το σολομό ή το ψαρί και το ρύζι να κρυώσουν αρκετά, έτσι ώστε να μπορούν άνετα να πολτοποιηθούν στο μπλέντερ ή στον επεξεργαστή τροφίμων. Εάν είναι πάρα πολύ παχύ, προσθέστε τόσο νερό, όσο για να έχετε την πυκνότητα που θέλετε. Προσθέστε λίγο αλάτι. Σερβίρετε με πουρέ λαχανικών.
Τραγανό φυστικοβούτυρο (από τον 1ο χρόνο)
Πολτοποιήστε ίσες ποσότητες τραγανών καρυδιών, ακατέργαστο μέλι και προσθέστε αλάτι για τη γεύση, και σερβίρετε σε θερμοκρασία δωματίου.
ΤΡΟΦΕΣ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑ
Από τον 4ο έως τον 6ο μήνα:
– Ελάχιστες στερεές τροφές ανάλογα με τις προτιμήσεις του μωρού.
– Κρόκος αυγού -αν είναι ανεκτός από το μωρό- κατά προτίμηση από κότες βιολογικής ελευθέρας βοσκής, ελαφρώς βρασμένος και αλατισμένος.
– Μπανάνα λιωμένη, για μωρά που είναι πολύ ώριμα και φαίνονται πεινασμένα.
– Μουρουνέλαιο, ¼ κουταλάκι του γλυκού υψηλής περιεκτικότητας σε βιταμίνες ή ½ κουταλάκι του γλυκού κανονικό. Χορήγηση με σταγονόμετρο.
Από τον 6ο έως τον 8ο μήνα:
– Βιολογικό συκώτι τριμμένο, κατεψυγμένο και αναμεμειγμένο με κρόκο αυγού.
– Κρέας Βιολογικό, μαγειρεμένο υπό τη μορφή πουρέ – αρνί, γαλοπούλα, βοδινό, κοτόπουλο, συκώτι και ψάρι.
– Σούπες – ζωμός από βιολογικό (κοτόπουλο, βοδινό, αρνί, ψάρι θαλάσσης), που προστίθεται σε κρέατα και λαχανικά πολτοποιημένα ή σε μορφή υγρού.
– Τροφές που έχουν υποστεί ζύμωση. Μικρές ποσότητες βιολογικού, πλήρους κατσικίσιου ή πρόβειου γιαουρτιού ή κεφίρ και γλυκοπατάτας ή κολοκυθιών.
– Ωμά, λιωμένα φρούτα – μπανάνα, πεπόνι, μάνγκο, παπάγια, αβοκάντο.
– Μαγειρεμένα φρούτα υπό τη μορφή πουρέ – βερίκοκα, ροδάκινα, αχλάδια, μήλα, κεράσια, μούρα.
– Μαγειρεμένα λαχανικά – κολοκύθια, κολοκύθες, γλυκοπατάτες, καρότα, παντζάρι, με βούτυρο.
Από τον 8ο έως τον 12ο μήνα:
– Συνεχίστε να προσθέτετε ποικίλες τροφές και αυξήστε την πυκνότητα των τροφών που δίνονται ήδη από τον 4ο-8ο μήνα.
– Κρεμώδεις σούπες Λαχανικών.
– Σπιτικές σούπες – όλα τα συστατικά πρέπει να είναι κομμένα σε μικρά κομμάτια ή λιωμένα.
– Γαλακτοκομικά προϊόντα – τυρί.
– Βιολογικό κότατζ τυρί, ελαφρά σκληρότερο μη επεξεργασμένο τυρί από κατσικίσιο πλήρες γάλα, κρέμες με γάλα και αυγά.
– Τροφές που τρώγονται με τα χέρια – όταν το μωρό μπορεί να αρπάξει και να μασήσει επαρκώς, όπως τα ελαφριά βρασμένα στον ατμό στικ λαχανικών, το μαλακό τυρί, τα χοντρά κομμάτια αβοκάντο, τα κομμάτια της μπανάνας.
– Μουρουνέλαιο – αυξήστε σε ½ κουταλάκι του γλυκού υψηλής περιεκτικότητας σε βιταμίνες μουρουνέλαιο ή 1 κουταλάκι του γλυκού κανονικό.
Από τον 1ο χρόνο και πάνω:
– Καρποί και όσπρια – μουσκεμένα και μαγειρεμένα.
– Τραγανά φυστικοβούτυρα και βούτυρα από καρύδια η αμύγδαλα.
– Φυλλώδη πράσινα λαχανικά – μαγειρεμένα με βιολογικό βούτυρο.
– Ωμές σαλάτες και βιολογικά λαχανικά – αγγούρια, ντομάτες, κτλ.
– Εσπεριδοειδή φρέσκα.
– Ολόκληρο αυγό μαγειρεμένο.
Τροφές που πρέπει να αποφεύγονται:
– Μέχρι τον 6ο μήνα: Ορισμένες τροφές, όπως το σπανάκι, το σέλινο, το μαρούλι, τα ραδίκια, τα παντζάρια, οι κράμβες και τα πράσινα λάχανα, μπορεί να περιέχουν υπερβολικό νιτρικό άλας, που μπορεί να μετατραπεί σε νιτρώδες άλας (μια ανεπιθύμητη ουσία) στο στομάχι. Τα φυλλώδη πράσινα λαχανικά πρέπει να αποφεύγονται μέχρι τον 1ο χρόνο. Όταν μαγειρεύετε λαχανικά που μπορεί να περιέχουν αυτές τις ουσίες, μην χρησιμοποιήσετε το νερό μέσα στο οποίο μαγειρεύτηκαν στον πουρέ.
– Μέχρι τον 9ο μήνα: Εσπεριδοειδή και ντομάτες που μπορεί να προκαλέσουν αλλεργίες.
– Μέχρι τον 1ο χρόνο: Επειδή τα νήπια δεν παράγουν γαστρικά υγρά με ικανοποιητική συγκέντρωση υδροχλωρικού οξέως στο στομάχι για να απενεργοποιήσουν τα πιθανά σπόρια μυκήτων, πρέπει να απέχουν από την κατανάλωση μελιού.
– Χρησιμοποιήστε μελάσα η οποία είναι υψηλής περιεκτικότητας σε σίδηρο και ασβέστιο ή σταφιδίνη.
– Τα ασπράδια των αυγών πρέπει επίσης να αποφεύγονται μέχρι τον πρώτο χρόνο, λόγω της υψηλής αλλεργιογόνου δράσης τους.
ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΟΝΤΑΙ: Εμπορικά γαλακτοκομικά προϊόντα (ιδιαίτερα τα υπερπαστεριωμένα προϊόντα), σύγχρονες τροφές που περιέχουν σόγια, μαργαρίνες και μαγειρικό λίπος, χυμοί φρούτων, τροφές μειωμένης ή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, σιτηρά που έχουν προκληθεί από πίεση και όλες οι επεξεργασμένες τροφές.
Φτιάχνοντας τη δική σας σπιτική, παιδική τροφή
Η παρασκευή της σπιτικής παιδικής τροφής μπορεί να μην είναι τόσο εύκολη όσο μπορεί να είναι το άνοιγμα μίας κονσέρβας, αλλά μόλις οργανώσετε μια ρουτίνα μαγειρέματος και καταψύξεως, τα πάντα είναι παιχνιδάκι. Αυτό σας δίνει τον έλεγχο των επιλογών των τροφίμων και των μεθόδων μαγειρέματος, και σας δίνει την δυνατότητα να αποφεύγετε τα συνθετικά συντηρητικά. Με προσεκτική προετοιμασία, θα αυξήσετε στον μέγιστο βαθμό την περιεκτικότητα σε θρεπτικές ουσίες και ένζυμα στις παιδικές τροφές σας. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την ευκολότερη πέψη και την καλύτερη γενική διατροφή.
Μια μέθοδος εξοικονόμησης χρόνου, είναι να μαγειρεύετε και να πολτοποιείτε μια επιλογή φρούτων, λαχανικών και κρεάτων σε ποσότητες για ενήλικους και να τα καταψύχετε σε γυάλινες ή πορσελάνινες γαβάθες ή απλά κύβους τροφής σε χαρτί ψησίματος. Αυτοί οι κύβοι μπορούν να τοποθετηθούν σε σακούλες για την κατάψυξη, να σημανθούν και να σφραγιστούν και να είναι διαθέσιμοι για γρήγορο ξεπάγωμα και ζέσταμα. Η απόψυξη των καταψυγμένων τροφών μέσα στο ψυγείο, είναι η μέθοδος που αποτρέπει την απώλεια των θρεπτικών ουσιών των καταψυγμένων.
Απλά τοποθετήστε ένα καλυμμένο πιάτο που περιέχει την καταψυγμένη τροφή στο ψυγείο και αυτό θα ξεπαγώσει σε τρεις έως τέσσερις ώρες. Δε χρειάζεται παρά μόνο μια έως δύο ώρες σε θερμοκρασία δωματίου. Όταν είσαστε πολύ απασχολημένες, βάλτε τους κύβους σε ένα γυάλινο δοχείο και προσθέστε ζεστό νερό ή τοποθετήστε το δοχείο σε ζεστό νερό για να αποψυχθεί.
Λίγη προσοχή είναι απαραίτητη στην καρύκευση των παιδικών τροφών, αλλά και η υφή της τροφής είναι επίσης πολύ σημαντική. Εκτός από τη βασική γεύση, η ομοιογένεια ή πυκνότητα της τροφής είναι σημαντικές για το μωρό. Για να αραιώσει ο πουρές, χρησιμοποιήστε γάλα ή βρεφικό γάλα. Οι πολτοποιημένες πατάτες, το χειμερινό κολοκύθι, οι μπανάνες, τα καρότα, το γιαούρτι, οι τριμμένοι ξηροί καρποί, και τα μπιζέλια, αποτελούν εξαιρετικές ουσίες συμπύκνωσης της τροφής. Ο μόνος ειδικός εξοπλισμός που χρειάζεστε είναι ένα πολυμίξερ ή επεξεργαστής τροφών, το μπλέντερ ή ένας μύλος άλεσης παιδικής τροφής και ένα απλό μεταλλικό καλάθι για μαγείρεμα στον ατμό. Μην ξεχνάτε τα άθραυστα κύπελλα, τα βρεφικά κουτάλια και τις σαλιάρες. Τα φλιτζάνια με τις δύο λαβές είναι επίσης ότι πρέπει για τα μαθήματα κατανάλωσης υγρών.
Πόση ποσότητα σε κάθε γεύμα;
Όπως σε γενικές γραμμές αναφέρεται παρακάτω, μια μερίδα τροφής είναι ίση, περίπου, με μια κουταλιά της σούπας, αν επιλέξετε την κατάψυξη της τροφής, θα πρέπει να την χωρίσετε σε μερίδες πριν την κατάψυξη και την συσκευασία της τροφής. Ξεκινήστε σιγά-σιγά. Προετοιμάστε μια μερίδα από οποιαδήποτε τροφή έχετε διαλέξει να ξεκινήσετε, η οποία πρέπει να είναι ίση με ένα κουταλάκι του γλυκού.
Το μωρό σας πιθανότατα θα φάει μόνο τη μισή από εκείνη τη μικρή μερίδα κατά τις πρώτες-πρώτες προσπάθειες να τραφεί με στερεές τροφές. Τελικά, το μωρό θα σας δώσει να καταλάβετε πόσο πρέπει να φάει. Η κύρια ανησυχία σας θα πρέπει να είναι ότι αυτό που τρώει θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο θρεπτικό. Καθώς το μωρό σας εξοικειώνεται με την κατανάλωση των στερεών τροφών, μπορείτε βαθμιαία να αυξήσετε το μέγεθος της μερίδας. Μόλις αποκλείσετε τις ευαισθησίες/αλλεργίες στις διάφορες τροφές, σιγουρευτείτε ότι χρησιμοποιείτε αποδεκτές τροφές στη διατροφή. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποφύγετε να σερβίρετε το ίδιο φαγητό δύο συνεχόμενες μέρες.
Ακολουθούν οδηγίες για τους πρώτους 6-8 μήνες της ζωής του νηπίου:
• Πρωινό: Μητρικό ή ξένο γάλα, 1 κρόκος αυγού, 1 κύβος κρέατος, 1-2 κουταλάκια του γλυκού βιολογικό τυρί κατσικίσιο, από πλήρες γάλα ή μαλακό τυρί.
• Γεύμα: Μητρικό ή ξένο γάλα, (φόρμουλα από κατάστημα βιολογικών τροφών) λιωμένη μπανάνα ή 1 κύβος φρούτου ή λαχανικών.
• Σνακ/Δείπνο: Μητρικό ή ξένο γάλα και 1 κύβος κρέατος, 1-2 κουταλάκια του γλυκού κολοκυθάκια που έχουν υποστεί ζύμωση ή γλυκοπατάτα.
Οι μερίδες αυξάνονται κατά τους πρώτους 8-10 μήνες της ζωής του νηπίου:
• Πρωινό: Μητρικό ή ξένο γάλα, 1 κρόκος αυγού, 1-2 κύβοι φρούτου ή λαχανικών και 1 κύβος κρέατος.
• Σνακ/Δείπνο: Μητρικό ή ξένο γάλα, 1-2 κύβοι κρέατος, 1-3 κύβοι λαχανικών, προαιρετικά γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το βιολογικό πλήρες γιαούρτι από κατσικίσιο ή πρόβειο γάλα, ή το τυρί.
• Δείπνο: Μητρικό ή ξένο γάλα, 2 κύβοι κρέατος, 1-3 κύβοι λαχανικών, γιαούρτι ή τυρί.
• Σνακ: Τροφές που τρώγονται με τα χέρια ή μαλακές τροφές και επιδόρπια
Θυμηθείτε, δεν τρώνε όλα τα μωρά την ίδια ποσότητα τροφής ή τις ίδιες τροφές. Αυτή η αναφορά μερίδων δεν είναι παρά ένα παράδειγμα. Μερικά νήπια δεν είναι έτοιμα να φάνε 3 «γεύματα» ανά ημέρα, τουλάχιστον μέχρι τον 9-10ο μήνα. Πρέπει να χρησιμοποιείτε τις παραπάνω πληροφορίες, μόνο ως οδηγό και να τηρείτε τις συνήθειες ανάπτυξης και κατανάλωσης του νηπίου σας, καθώς επίσης και τις συμβουλές του παιδιάτρου σας.
Ματίνα Χρονοπούλου
Ιωάννης Λιάπης (Νευρολόγος / Ολιστική Ιατρική)